چطور فروشگاه‌ها با استفاده از اصول روان شناختی انتخاب‌های ما را کنترل می‌کنند؟
دسته بندی: فهرست مطالب
چطور فروشگاه‌ها با استفاده از اصول روان شناختی انتخاب‌های ما را کنترل می‌کنند ؟
چطور فروشگاه‌ها با استفاده از اصول روان شناختی انتخاب‌های ما را کنترل می‌کنند؟ وقتی به یک فروشگاه می‌روید، احتمالاً فکر می‌کنید فقط چیزهای مورد نیاز خود را می‌خرید. اما همه فروشگاه‌ها از جمله فروشگاه‌های بزرگ مواد غذایی، پوشاک، یا ابزارآلات، با استفاده از قدرت اغوای روان شناختی بر تصمیم‌های شما اثر می‌گذارند و تشویق‌تان می‌کنند که از پول‌تان دل بکنید. در ادامه شما را با مقاله ای که در مجموعه رادیو بینا تهیه و ترجمه شده است همراهی خواهیم کرد.
اگر به گذشته فکر کنید، به احتمال زیاد به یاد می‌آورید که بعد از وارد شدن به یک فروشگاه مواد غذایی، فهمیدید که چیدمان فروشگاه تغییر کرده است. شاید دستمال‌های بهداشتی دیگر در جایی نبود که انتظار داشتید، یا مجبور شدید برای پیدا کردن رب گوجه همه جا را بگردید.
چرا برخی فروشگاه‌ها دوست دارند همه چیز را جابجا کنند؟ پاسخ آن خیلی ساده است : وقتی ما خریداران برای پیدا کردن محصولات موردنیازمان در فروشگاه قدم می‌زنیم، در معرض محصولات دیگر هم قرار می‌گیریم. این ترفند روان شناختی اغلب باعث افزایش بی‌برنامه خرید می‌شود. هر چه زمان بیشتری را در فروشگاه سپری کنیم، چیزهایی بیشتری را به سبد خریدمان اضافه می‌کنیم.
خیلی از خریدها تکانشی هستند
خرید تکانِشی تصمیم به خرید چیزی بدون برنامه و بر اساس نوعی میل ناگهانی است که اصلا بر اساس و اصول روان شناختی نیستند. در حقیقت، مطالعات نشان می‌دهد 50 درصد از محصولات غذایی تکانشی خریداری می‌شوند، و بیش از 87 درصد از خریداران تصمیم‌های تکانشی می‌گیرند که بر اساس روان شناختی نیست.
تکانش مفهومی پیچیده است و از عوامل درونی بسیاری مانند نیاز به برانگیختگی، و عدم کنترل خود تأثیر می‌پذیرد که این عوامل اصلا بر اساس پایه ها و اصول روان شناختی زیستی نیستند. با این وجود، نشانه‌های تحریک‌کننده بیرونی خرید، مثل پیشنهاد «یکی بخر، دو تا ببر»، تخفیف‌ها و نمایش‌های تبلیغاتی داخل فروشگاه، نقشی کلیدی در این مسئله دارند.
یک پیشنهاد جذاب ناگهان علاقه زیادی را نسبت به آن محصول در خریدار ایجاد می‌کند. در این وضعیت، خریدار برای گرفتن یک تصمیم منطقی و بر اساس اصل روان شناختی کار سختی در پیش دارد. برای مثال، وقتی کالایی تخفیف دارد، فقط به این فکر می‌کنیم که با خرید آن کالا در آن مکان و آن لحظه در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنیم. بنابراین، مسائل دیگر مانند این که آیا واقعاً به آن کالا نیاز داریم را فراموش می‌کنیم. همچنین، نیاز روانی ما به لذت‌های زودگذر باعث می‌شود که به‌راحتی نتوانیم از پیشنهادهای جذاب صرف‌نظر کنیم.
دسته‌بندی روش دیگری است که فروشگاه‌ها از آن برای افزایش خریدهای تکانشی استفاده می‌کنند و این کار نیز بر اساس اصول روان شناختی نیست.
در این روش، محصولاتی که مکمل هم هستند یک‌جا و با یک قیمت واحد بسته‌بندی می‌شوند، و اغلب تخفیف قابل‌توجهی دارند. به عنوان مثال، کنسول‌های بازی معمولاً به همراه دو یا سه بازی ویدئویی فروخته می‌شوند؛| یا فروشگاه‌های مواد غذایی بسته‌های «وعده غذایی» می‌فروشند و حتی در وبسایت خود صفحاتی را به طیف وسیعی از این بسته‌ها اختصاص می‌دهند.
خرید می‌تواند دوست یا دشمن شما باشد
در عین حال که این راهکارها به بالا رفتن سود خرده‌فروشان کمک می‌کند، ممکن است برای خریداران مشکلاتی ایجاد کند. خرید تکانشی بی‌تردید می‌تواند بر سلامت روانی مصرف‌کننده تأثیر بگذارد. این شیوه خرید ممکن است به احساس پشیمانی و سرزنش خود منتهی شود، و این به نوبه خود اضطراب، استرس و افسردگی ایجاد کند.
وقتی خریدهای تکانشی بیش‌ازحد اتفاق بیفتد، این مشکلات ممکن است خیلی جدی‌تر هم بشود. برای مثال، اگرافراد پول کافی نداشته باشند، با خرید چیزهای غیرضروری دچار مشکلات مالی خواهند شد.
اما خرید برخی جنبه‌های مثبت هم دارد. محققان دریافته‌اند که ما از خرید آنلاین لذت می‌بریم، و این ترشح هورمون شادی‌بخش دوپامین را در مغز تقویت می‌کند. وقتی ما برای خریدمان منتظر می‌مانیم، از دریافت آن خیلی بیشتر هیجان‌زده می‌شویم.
اگر این احساس لذت‌بخش به‌درستی مدیریت شود، هیچ آسیبی به ما وارد نمی‌کند. اما، متأسفانه ماجرا همیشه به این‌جا ختم نمی‌شود. گاهی اوقات، این لذت‌های زودگذر به اعتیاد به خرید تبدیل می‌شود. مصرف‌کننده می‌خواهد احساس خوب خرید قبلی و افزایش دوپامین را دوباره تجربه کند، پس آن قدر این کار را تکرار می‌کند که از کنترلش خارج می‌شود.
در سوی دیگر قضیه، خرید به فرد کمک می‌کند تا احساس کنترل زندگی خود را پس بگیرد که این بخش را می توان جزئی از اصول روان شناختی به شمار آورد. وقتی ما غمگین و نگران هستیم، معمولاً فکر می‌کنیم همه چیز از کنترل‌مان خارج شده است. ما در هنگام خرید می‌توانیم تصمیم‌گیری کنیم، مثلاً این که به چه فروشگاهی برویم یا چه محصولاتی را خریداری کنیم. این کار احساس کنترل اوضاع را به ما برمی‌گرداند و حال‌مان را بهتر می‌کند. پس خرید کردن می‌تواند از آنچه دیگران فکر می‌کنند، مهم‌تر باشد.
فروشندگان هم با استفاده از اصول روان شناختی ، می‌توانند به ما کمک کنند
اگرچه فروشندگان تمایل ندارند میزان خریدهای ما را کاهش دهند، اما می‌توانند تأثیر مثبت‌تری بر تصمیم‌های ما بگذارند. در اکثر کشورهای دنیا نیاز شدیدی به مقابله با چاقی وجود دارد. به همین خاطر است که دولت بریتانیا تصمیم گرفته است از اکتبر 2022، تبلیغات مواد غذایی ناسالم، آنهایی که میزان زیادی شکر، نمک، و چربی اشباع‌شده دارند، را در مکان‌های فروشگاهی مهم محدود کند.
این راهکار می‌تواند مؤثر باشد. برداشتن خوراکی‌های وسوسه‌کننده از قسمت صندوق می‌تواند میزان فروش خوراکی‌های دارای شکر را در برخی موارد تا 76 درصد کاهش دهد.
سخن پایانی
مطالعه‌ای به‌تازگی روشن کرده است که با افزایش تبلیغات و میزان دسترسی به گزینه‌های غذایی سالم‌تر، مانند گذاشتن چیپس‌های کم‌چربی در کنار چیپس‌های عادی، و استفاده از علامت‌گذاری‌های هوشمندانه‌تر، می‌توان خریداران را به انجام انتخاب‌های بهتر تشویق کرد. یک روش روان شناختی و هوشمندانه .
در نهایت، کلید گرفتن تصمیم‌های سالم‌تر در هنگام خرید و مقاومت در برابر محصولاتی که نمی‌خواهیم و به آن نیاز نداریم، در درون ما قرار دارد. سعی کنید آگاهانه خرید کنید. یک راهکار خوب این است که کمتر در فروشگاه‌ها پرسه بزنید. در عوض، یک فهرست خرید تهیه کرده و خریدهای خود را فقط به همان فهرست محدود کنید. اما در مجموع به خودتان سخت نگیرید، چون انجام این کار از حرف زدن در مورد آن سخت‌تر است.
منبع :
خانه
دوره
پادکست
کتاب
انجمن
نظرات
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند