بهبود توهمی ، خطری که رابطه شما را تهدید می‌کند

1401-4-28 395 نفر

زمان مطالعه: 2 دقیقه

دسته بندی: خودشناسی

احساس فعلی شما در مورد رابطه‌تان ، بر روی ارزیابی‌ آن در آینده یا گذشته تاثیر می‌گذارد. افرادی که در مورد رابطه عاشقانه خود حس خوبی دارند سوگیری مثبت قوی‌تری نسبت به آینده آن رابطه و سوگیری منفی ضعیف‌تری نسبت به گذشته آن از خود نشان می‌دهند. این یافته‌ها، که به‌تازگی در مجله ارتباط اجتماعی و فردی منتشر شده است، حاکی از این است که احساسات کنونی فرد در مورد رابطه‌اش بر شیوه نگاه او به گذشته و آینده رابطه‌اش تاثیر می‌گذارد. افراد تمایل دارند که وضعیت خودشان را به شیوه‌ای جانبدارانه مثبت ببینند. این سوگیری در مورد روابط صمیمی افراد شدت بیشتری پیدا می‌کند. معمولاً تصور افراد از شریک‌شان و وضعیت رابطه‌‌شان با او مطلوب‌تر از واقعیت بیرونی است. این زمینه ایجاد فرایندی به نام بهبود توهمی را فراهم می‌کند. در این فرایند، فرد گذشته رابطه‌اش را بدتر از آن چیزی که واقعاً بود، تصور می‌کند تا این توهم را ایجاد کند که رابطه‌اش بهتر شده است. نویسنده این مطالعه جوهانا پیتس (Johanna Peetz) از دانشگاه کارلِتون کانادا، می‌گوید: «من دوست دارم بفهمم که افراد تا چه حد در انواع پیش‌بینی‌ها و یادآوری خاطرات زندگی‌شان – در مورد روابط‌شان، در مورد زمان تمام شدن یک پروژه، یا این که هفته آینده چقدر پول خرج می‌کنند – درست عمل می‌کنند.»

خطاهای شناختی در ارزیابی رابطه شما

«افراد اغلب درباره این که در گذشته چه احساسی داشتند یا در آینده چه احساسی خواهند داشت، اشتباه می‌کنند. من فکر می‌کنم وقتی بحث به قضاوت در مورد روابط می‌رسد، تشخیص این خطاهای شناختی اهمیت خاصی پیدا می‌کند. افراد همیشه سعی می‌کنند وضعیت رابطه خود را درک کنند، پس ما باید بدانیم آیا داستان‌های شخصی آنها برآمده از اطلاعات درست است یا جانبدارانه.»

پیتس و تیم تحقیقاتی‌اش در مطالعات متعددی بررسی کنند که چطور درک کنونی افراد از روابط‌شان بر این سوگیری‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارد.

بررسی سوگیری‌های گذشته‌ نگر و آینده‌گر در رابطه 

در مطالعه نخست، از افراد خواسته شد تا پرسشنامه‌هایی را در چندین نقطه زمانی که هر کدام شش ماه با هم فاصله داشت، کامل کنند. در نقطه زمانی 1، شرکت‌کنندگان به کیفیت کنونی رابطه‌شان امتیاز دانند، سپس کیفیت رابطه‌شان در شش ماه بعد را پیش‌بینی کردند (ارزیابی کیفیت حال و آینده). در نقطه زمانی 2، آنها علاوه بر ارزیابی کیفیت رابطه‌شان در زمان حال و آینده، به کیفیت آن در شش ماه قبل نیز امتیاز دادند (ارزیابی کیفیت گذشته، حال و آینده). در نهایت، در نقطه زمانی 3، آنها به کیفیت کنونی رابطه خود و کیفیت آن در شش ماه قبل امتیاز دادند (ارزیابی کیفیت گذشته و حال).

نتایج مشخص کرد که شرکت‌کنندگان معمولاً سوگیری گذشته‌نگر منفی از خود نشان می‌دادند، یعنی آنها در مقایسه با امتیازی که در نقطه زمانی 1 داده بودند، در نقطه زمانی 2 به کیفیت رابطه‌شان در شش ماه قبل امتیاز کمتری می‌دادند. اما هرچه افراد کیفیت کنونی رابطه خود را بالاتر ارزیابی می‌کردند، سوگیری منفی کمتری نسبت به گذشته رابطه‌شان نشان می‌دادند. همچنین، هر چه کیفیت کنونی رابطه بالاتر بود، آنها سوگیری آینده‌نگر مثبت‌تری از خود نشان می‌دادند، یعنی ارزیابی مثبت‌تری از آینده رابطه خود داشتند.

فرافکنی احساسات به گذشته و آینده در رابطه

بررسی بعدی حاکی از این بود که این تأثیرات به خاطر تفاوت‌های واقعی کیفیت رابطه در گذشته یا آینده نبود، بلکه به نظر می‌رسید نتیجه فر‌افکنی (projection) احساس آنها در مورد وضعیت فعلی رابطه‌شان بود. شرکت‌کنندگانی که حس بهتری نسبت به رابطه‌شان داشتند، به گذشته و آینده آن رابطه نیز نگاه مثبت‌تری داشتند.

این نتایج سپس در یک مطالعه تجربی دیگر تکرار شد. شرکت‌کنندگان به کیفیت رابطه خود در گذشته و حال، در دو نقطه زمانی متفاوت امتیاز دادند. در هر دو نقطه زمانی، شرکت‌کنندگان به طور تصادفی به یک دستکاری شناختی اختصاص داده شدند که بر درک آنها از کیفیت رابطه‌شان تأثیر مثبت یا منفی می‌گذاشت. این دستکاری از طریق هدایت توجه شرکت‌کنندگان به یک ویژگی مثبت یا منفی شریک‌شان ایجاد شد.

مشابه مطالعه اول، آنهایی که در معرض دستکاری مثبت قرار گرفتند سوگیری منفی کمتری نسبت به گذشته رابطه و سوگیری مثبت بیشتری نسبت به آینده آن از خود نشان دادند. باز هم آشکار شد که این تأثیرات ناشی از فرافکنی احساسات کنونی افراد در مورد رابطه‌شان است.

پیتس می‌گوید: «وقتی سعی می‌کنید رابطه خود را درک و ارزیابی کنید، احتمالاً آن را از درون لنز احساسات کنونی‌تان می‌بینید. پس اگر در حال حاظر کمی از دست شریک‌تان ناراحت باشید، ممکن است به رابطه خود همه اعتباری که شایسته آن است را ندهید و آن را بدتر از چیزی که بود به خاطر بیاورید. همین مسئله در مورد پیش‌بینی آینده رابطه نیز صادق است. احساسات کنونی بر ارزیابی شما از کیفیت رابطه‌تان در آینده تأثیر می‌گذارد. آگاه باشید که خاطره‌ها و پیش‌بینی‌های شما ممکن است جانبدارانه باشند. پس وقتی درگیر هیجانات شدید هستید، در مورد آینده رابطه خود تصمیم‌های مهم نگیرید.»

نتیجه مطالعات

پیتس و همکارانش اشاره می‌کنند که گرچه این یافته‌ها یک سوگیری گذشته‌نگر متوسط را نشان داد، اندازه این تأثیر کوچک بود. این به این معنی است که «هر نتیجه‌گیری‌ای در مورد میزان سوگیری‌ گذشته‌نگر یا آینده‌نگر باید با احتیاط تفسیر بشود.» با این وجود، یافته‌ها به طور کلی شواهد قانع‌کننده‌ای ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که نوع احساس افراد در مورد وضعیت فعلی رابطه‌شان بر شیوه یادآوری خاطرات مرتبط با آن رابطه و تصوری که از آینده آن رابطه دارند، تأثیر می‌گذارد.

پیتس می‌گوید: «برخی افراد خاطرات خود را به صورت نوشته یا عکس در یک دفترچه ثبت می‌کنند. انجام این کار می‌تواند به شما یادآوری کند که در گذشته واقعاً چه احساسی داشتید. از این طریق، می‌توانید در طول زمان داستان‌های درست‌تری از آن رابطه برای خود تعریف کنید.»

 ترجمه:

Radiobina

منبع:

نوشته بِث اِلوود (Beth Ellwood)

www.psypost.org