نوستالژی: چرا فکر کردن به خاطرات خوش گذشته برای‌مان خوب است؟

1401-3-1 1102 نفر

دسته بندی: خودشناسی

نوستالژی: چرا فکر کردن به خاطرات خوش گذشته برای‌مان خوب است؟

من، آندره‌آ برانت، با گروهی از دوستان قدیمی‌ام که مدت‌ها بود با آنها در تماس نبودم، برای صرف شام به رستوران رفتم. بعد از گفتگوهای معمول در مورد کارهایی که در این سال‌ها انجام دادیم، صحبت ما به‌سرعت به «خاطره‌بازی» تبدیل شد. آن شب، ما خاطرات خوش‌‌مان را با هم به اشتراک گذاشتیم. وقتی من به خانه برگشتم، احساس دلگرمی، شادی و دوست‌داشتنی بودن می‌کردم. بر اساس تحقیقات علمی، من دقیقاً تجربه کرده بودم که نوستالژی با ما چه می‌کند و چرا چیز خوبی است.

تعریف خاطره‌ بازی و نوستالژی

خاطره‌بازی (nostalgizing) لذت بردن از نوستالژی‌ها است، و نوستالژی «احساس لذت به همراه کمی اندوه است که با فکر کردن به اتفاقات گذشته ایجاد می‌شود». نوستالژی، که در ابتدا به عنوان یک بیماری طبقه‌بندی می‌شد، از واژه‌های یونانی nostos به معنی بازگشت به خانه و aglos به معنی درد می‌‌آید. این اصطلاح توسط یک پزشک سوئیسی در سال 1699 ابداع شد و برای توصیف کسانی استفاده می‌شد که از حسرت چیزی به‌شدت رنج می‌بردند. امروزه، وقتی ما این اصطلاح را به کار می‌بریم، معمولاً منظورمان «یک هیجان خودآگاه، تلخ‌وشیرین اما عمدتاً مثبت» است که «از خاطرات خوش آمیخته با اشتیاق بر‌می‌آید».

کاردکردهای نوستالژی

یک مطالعه که در سال 2011 در مجله شخصیت و روان‌شناسی اجتماعی چاپ شد، نشان داد شرکت‌کنندگانی که به آهنگ قدیمی مورد علاقه خود گوش داده بودند، احتمال بیشتری داشت که احساس «دوست‌داشتنی بودن» کرده و فکر کنند «زندگی ارزش زندگی کردن دارد».

بر اساس مقاله‌ای با عنوان «خاطرات دلگرم‌کننده» از مجله هیجان (Emotion)، روزهای سردتر، نسبت به روزهای گرم‌تر، محرک قوی‌تری برای به یاد آوردن نوستالژی‌ها هستند. همچنین، در این مطالعه، «شرکت‌کنندگانی که یک اتفاق نوستالژیک را به خاطر می‌آوردند دمای محیط را بالاتر از وضعیت واقعی‌ آن درک می‌کردند.» به عبارتی دیگر، خاطرات گرم و صمیمی می‌تواند به معنای واقعی کلمه ما را گرم‌تر کند.

در مقاله «خاطره‌بازی: آمیختن خاطره با تأثیر و تمایل»، روان‌شناس یونانی کُنستانتین سِدیکیدِس (Constantine Sedikides) و همکارانش به سه کارکرد نوستالژی اشاره می‌کنند:

1. نوستالژی ما را نسبت به آینده امیدوارتر می‌کند.
2. نوستالژی تصویر معناداری از زندگی به ما نشان می‌دهد.
3. نوستالژی پیوند‌های اجتماعی ما را تقویت می‌کند.

نوستالژی‌ای که سلامت ما را تقویت می‌کند، با آن نوع مرور خاطرات که گاهی غمگین‌مان می‌کند، تفاوت دارد. فکر کردن به گذشته گاهی اوقات می‌تواند شروع‌کننده اما وا گرها و احساسات مرتبط با پشیمانی باشد. اما خاطره‌بازی یک روش بدون‌ مقایسه برای نگاه کردن به گذشته است.

دکتر سِدیکیدِس در این باره می‌گوید: «بسیاری از افراد نوستالژی را به صورت مقایسه گذشته با حال تعریف می‌کنند، و به طور غیرمستقیم می‌گویند که گذشته بهتر از امروز بود. اما برای بیشتر افراد این بهترین شیوه خاطره‌بازی نیست. این مقایسه به کسانی که در خانه‌های سالمندان زندگی می‌کنند و آینده روشنی پیش روی‌شان نمی‌بینند، مفید نخواهد بود. اما اگر آنها به شیوه‌ای وجودگرایانه به گذشته نگاه کنند، این که معنای زندگی آنها چه بود، آن‌گاه می‌توانند از فواید بالقوه این خاطره‌بازی استفاده کنند.»

تِیلور فیو ریتو (Taylor FioRito) و کِلِی راتلِج (Clay Routledge) در مقاله‌ای با عنوان «نوستالژی یک تجربه گذشته‌گرا است یا آینده‌گرا؟» می‌نویسند: «نوستالژی، یک اشتیاق احساسی به گذشته، یک تجربه متداول، جهانی، به‌شدت اجتماعی و عاطفی است.» آنها می‌گویند: «وقتی مردم خاطراتی را به یاد می‌آوردند که حس نوستالژی دارد، رویدادهای معناداری را مرور می‌کنند که با عزیزان‌شان شریک بوده‌اند. نوستالژی واکنش به تجربه‌های گذشته است، اما حالت‌های عاطفی، رفتارها، و هدف‌هایی را تحریک می‌کند که موجب تقویت زندگی افراد در آینده می‌شود.»

نوستالژی و ایجاد تصویر مثبتی از گذشته

وقتی ما به رویدادهای نوستالژیک و معنادار زندگی‌مان فکر می‌کنیم، زندگی را معنادارتر می‌بینیم. با این کار، روایتی را از آن کسی که بوده‌ایم، هستیم، و خواهیم شد، شکل می‌دهیم. داستانی که در مورد خودمان تعریف می‌کنیم برای سلامتی ما حیاتی است.

برای این که داستان مثبت‌تری برای خودمان تعریف کنیم، باید یک بانک ذهنی پر از خاطرات مثبت ایجاد کنیم. دکتر سِدیکیدِس در مصاحبه‌ای با نیویورک تایمز در سال 2013، این بانک خاطره را «مخزن نوستالژی» نامید. وقتی در مخزن نوستالژی خود فرو می‌روید، خاطره‌ای که به یاد می‌آورید را با هیچ چیز دیگری مقایسه نکنید. در عوض، سعی کنید بر روی همان خاطره تمرکز کرده و از آن لذت ببرید.

در طول زندگی، به پر کردن مخزن نوستالژی خود ادامه بدهید. دکتر سِدیکیدِس به روزنامه تایمز می‌گوید: «من هیچ فرصتی را برای ایجاد خاطرات نوستالژیک از دست نمی‌دهم.» به عبارتی دیگر، اشکالی ندارد در مورد چیزهایی که حتی دیروز اتفاق افتاده است، مشتاقانه صحبت کنید. در واقع، این کار برای شما خوب است.

ترجمه:

Radiobina

منبع:

psychologytoday.com