مشاوره روانشناسی چیست؟

1401-7-6 204 نفر

دسته بندی: آموزش

در زمانی نه چندان دور وقتی صحبت از مشاوره و روانشناس می‌شد، بسیاری از افراد نسبت به این واژه‌ها حساسیت زیادی از خود نشان می‌دادند. جملاتی مثل:«مگه من روانی‌ام، برم مشاور؟»،« بابا! این روانشناس‌ها خودشون مشکل دارن، میخوان فقط جیب تورو خالی کنن»، « پولت را الکی خرج  مشاور و روانشناس نکن، با خانواده ات یا بزرگ‌ترت مشورت کن، همه چیز درست میشه» و ... برای بیشتر افراد، خصوصا دهه‌های پنجاه و شصت بسیار آشناست. در روزگاری نه چندان دور، خانواده‌ها حتی نسل‌های جوان‌تر از اینکه برای حل مشکلات خود از یک متخصص کمک بگیرند، امتناع می‌کردند و واژه مشاوره روانشناسی همانند امروز چندان محبوب نبود. اما با گذر زمان و ظهور شبکه‌های اجتماعی، مشاوران از طریق بسترهای مختلف توانستند مشاوره روانشناسی را به خوبی در میان مردم جا بیاندازند. در حال حاضر مراجعه به کارشناسان حوزه سلامت روان، پدیده‌ای بسیار رایج بوده و فرهنگ‌سازی درستی در این زمینه انجام گرفته است. قبل از هرچیز در این مقاله قصد داریم هدف اصلی مشاوره روانشناسی را به صورت علمی و جامع برایتان توضیح دهیم.

هدف مشاوره روانشناسی چیست؟

شاید این باور در بسیاری از افراد وجود داشته باشد که یک مشاور، روانشناس یا روانکاو باید به صورت واضح و دقیق به مراجعه‌کنندگان راه‌کاری مشخص و قطعی در جهت مشکل مطرح شده، ارائه دهد. اما این تفکر به هیچ وجه درست نیست بلکه هدف اصلی مشاوره روانشناسی از طریق کارشناسان حوزه سلامت روان برای تقویت مهارت تصمیم‌گیری مراجعه‌کنندگان و کمک به آن‌ها در جهت شناخت بیشتر خود است. یک درمانگر حاذق هرگز بیمار یا مراجعه‌کننده خود را وابسته به خود نمی‌کند بلکه به او کمک می‌کند تا با شناخت هیجانات و احساسات خود، بتواند در زمان حال و  آینده بهترین تصمیم ممکن را به صورت کاملا مستقل اتخاذ کند. مشاوره روانشناسی دسته‌بندی‌های مختلفی دارد که در ادامه به تعریف کوتاهی از هرکدام از این دسته‌ها می‌پردازیم.

مشاوره آنلاین روانشناسی

خدمات مشاوره روانشناسی به دو صورت حضوری و آنلاین انجام می‌گیرد. در مشاوره حضوری، مراجعه کننده می‌تواند در طی جلسات مختلف به صورت حضوری با درمانگر خود ارتباط برقرار کند. اما در مشاوره آنلاین روانشناسی، می‌توان به صورت آنلاین با درمانگر ارتباط برقرار کرد. برای مثال ممکن است مراجعه کننده به خاطر دوری مسافت و یا دلایلی دیگر، نتواند در جلسات مشاوره روانشناسی شرکت کند و در این شرایط می‌تواند به صورت آنلاین از خدمات مشاوره‌دهی استفاده کند. هزینه مشاوره آنلاین روانشناسی نیز با توجه به تعداد جلسات و مدت زمان، تعیین می‌شود.

مشاوره خانواده آنلاین

یکی دیگر از دسته‌بندی‌های مشاوره روانشناسی، مشاور خانواده است که در برخی شرایط مراجعه‌کنندگان ترجیح می‌دهند که به صورت آنلاین، از این خدمات استفاده کنند. در مشاوره خانواده آنلاین ممکن است یکی از زوج‌ها به صورت حضوری به درمانگر مراجعه کند و به خاطر دلایلی خاص، همسر و یا فرزندان مراجعه کننده،  تنها به صورت آنلاین با درمانگر همراهی کنند. هدف اصلی در این نوع مشاوره روانشناسی، کمک به تقویت روابط خانواده اعم از زن و شوهر یا والدین با فرزندان است و افراد خانواده با توجه به صلاحدید درمانگر در جلسات درمانی شرکت می‌کنند.

مشاوره تحصیلی آنلاین

شاید تصور کنید که مشاوره تحصیلی  صرفا برای انتخاب رشته تحصیلی یا انتخاب رشته دانشگاهی است اما این هم باور نادرستی است. از مشاوره تحصیلی یا یکی از انواع آن که مشاوره تحصیلی آنلاین است، می‌توان برای انتخاب رشته نیز سود جست اما دانش‌آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی با مشکلات و چالش‌هایی مواجه می‌شوند که مشاوره روانشناسی در این زمینه می‌تواند به سلامت روان آن‌ها کمک کند. برای مثال برخی دانش‌آموزان ممکن است به خاطر مشکلات خانوادگی دچار افت تحصیل شوند یا در مدرسه توانایی ایجاد تعامل سازنده با همکلاسی‌ها یا حتی معلمان خود را نداشته باشند، یا در شرایطی خاص عده‌ای از کودکان تحت زورگویی و قلدی همکلاسی‌های خود قرار بگیرند. در این شرایطی که عنوان شد مشاوره روانشناسی می‌تواند به والدین و دانش‌آموزان کمک وافری کند.

مشاوره جوانان آنلاین

یکی از حیاتی‌ترین دسته بندی های مشاوره روانشناسی، مربوط به قشر سنی افرادی است که در حال عبور از نوجوانی و ورود به جوانی و بزرگسالی هستند. اگر افراد، در این برهه حساس، بتوانند مهارت تصمیم گیری و انتخاب‌ خود را تقویت کنند، می‌توانند تا پایان عمر از ثمره‌ی تصمیم‌گیری‌های کارآمد خود نهایت استفاده را ببرند. گذر از دوران کودکی و نوجوانی و آغاز دوران جوانی، در عین حال که می‌تواند همراه با لذت باشد، می‌تواند برای بسیاری از جوانان همراه با چالش نیز باشد. انتخاب شریک زندگی، تب و تاب‌های تجربیات اولین عشق، رویارویی یا مشکلات و موانعی که در مسیر استقلال شخصی و مالی با آن مواجه میشوند، نحوه برخورد با کارفرما و همکاران و  صدها موضوعی که در این دوران افراد با آن مواجه می‌شوند، درصورت نبود مدیریت درست، به تصمیم‌گیری‌ها و انتخاب‌های نادرست می‌انجامد. مشاوره روانشناسی جوانان می‌تواند به دو صورت مشاوره جوانان آنلاین و یا حضوری انجام گیرد که هر شخصی با توجه به بودجه و وقت خود می‌تواند از آن استفاده کند.

بهترین مشاور آنلاین روانشناسی

شاید برای یافتن پاسخ این سؤال که بهترین مشاور آنلاین روانشناسی کیست، وارد این صفحه شده‌اید. در مقوله مشاوره روانشناسی نمی‌توان به صورت قطع درمانگری را به عنوان بهترین‌ها نام برد و برچسب بهترین مشاور را به او زد اما فاکتورهای زیادی علاوه بر تخصص وجود دارد که می‌تواند در روند مشاوره روانشناسی، به یک درمانگر کمک کند که مهمترین آن تجربه است. تجربه در کنار دانش تخصصی می‌تواند بهترین نتیجه را بر روی مراجعه کنندگان به دنبال داشته باشد. در فرایند مشاوره روانشناسی خصوصا اگر به صورت آنلاین انجام گیرد، تجربه درمانگر باید به اندازه‌ای باشد که بتواند با طرح پرسش‌های درست و واکاوی در گذشته مراجعه کننده، به سرنخ‌هایی در مورد دلیل بروز مشکل برسد. اما اگر برای اولین بار به یک درمانگر مراجعه می‌کنید، توصیه ما به شما این است که جلسات اولیه را به صورت حضوری شرکت کنید و به تدریج وارد پروسه درمان به صورت آنلاین شوید. در مجموعه رادیو بینا کارشناسان و متخصصان زیادی وجود دارند که می‌توانید به صورت آنلاین با آن‌ها وقتی را برای مشاوره تعیین کنید. تمامی درمانگران پس از تایید صحت رزومه و با درنظر گرفتن تجربه و تخصص، اجازه ورود به پروفایل کارشناسان وبسایت رادیو بینا را کسب کرده‌اند. بنابراین با خیال راحت می‌توانید وقت مشاوره روانشناسی خود را چه به صورت حضوری و یا آنلاین، تنظیم کنید.

هزینه مشاوره روانشناسی آنلاین

در مقایسه با مشاوره روانشناسی حضوری، هزینه مشاوره روانشناسی آنلاین  به مراتب کمتر است. علاوه براین به خاطر حذف شدن گزینه‌ی رفت و آمد، این نوع مشاوره باعث صرفه‌جویی در هزینه و همچنین وقت شما می‌گردد. اگر به دلایلی مشخص، قادر به تعیین مشاوره به صورت حضوری نیستید، مشاوره روانشناسی به صورت آنلاین بهترین گزینه‌ی موجود برای شماست. 

دلیل استفاده از مشاوره آنلاین

بسیاری از درمانگران، به دلیل ازدحام متقاضیان برای دریافت نوبت، بسیار پرمشغله هستند و گاه برای تعیین یک وقت ملاقات، باید ماه ها منتظر بمانند. بااینحال مشاوره آنلاین مسیر میانبری را در اختیار شما قرار می‌دهد. دلیل استفاده از مشاوره آنلاین، به این خاطر است که ابتدا با جواب دادن به سؤال‌هایی که به صورت پیش فرض وجود دارد، مراجعه کننده آشنایی نسبی با اهمیت مشکل خود پیدا می‌کند. پاسخ دادن به پرسش ها باعث می‌شود که قبل از مراجعه مستقیم به درمانگر، با توجه به شدت مشکل مطرح شده، به شما توصیه های کافی داده شود. برای مثال شاید درمانگر به شما پیشنهاد جلسات حضوری را دهد و یا برعکس و این مهمترین دلیل استفاده از مشاوره آنلاین در روند مشاوره روانشناسی است.

ارتباط روانشناسی و زندگی آرام

روانشناسی با تمامی حوزه‌های زندگی ارتباطی تنگانگ دارد؛ چه در جستجوی یافتن شریکی مناسب باشید و چه به دنبال تاسیس کسب و کار ایده‌آل خودتان و هر حوزه دیگر... به مهارت‌هایی نیاز دارید که در جهت تحقق اهداف کمکتان خواهد کرد. برای مثال در زمینه روابط زناشویی، اگر تکنیک‌های مربوط به ایجاد صمیمیت و یا حد و مرزگذاری بین خود و شریکت‌تان را بیاموزید، شانس این را خواهید داشت که ارتباط عمیق‌تری را با طرف مقابل خود ایجاد کنید. مثال دیگر در زمینه یافتن شغل مناسب و یا پشت سر گذاشتن مصاحبه شغلی است. در این مورد به خصوص برای مثال اگر با تکنیک‌های مذاکره و فن بیان و یا زبان بدن آشنایی داشته باشید، می‌توانید با موفقیت مصاحبه شغلی‌تان را پشت سر بگذرانید و دیگران را تحت تاثیر خود قرار دهید.

ویژگی‌های یک درمانگر خوب

تا اینجا در مورد اهمیت مشاوره روانشناسی و دسته بندی‌های این حوزه آشنا شدیم. در ادامه به این موضوع مهم می‌پردازیم که چه ویژگی‌هایی برای یک درمانگر خوب ضروری است و یک مراجعه کننده بر اساس چه فاکتورهایی می‌تواند به شایستگی و تخصص درمانگر خود اعتماد کند.

۱.مهارت ارتباطی بالا

درمانگری که در کنار دانش و تجربه، از مهارت‌های گفت‌وگو برخوردار نباشد و فن بیان قوی نداشته باشد، نمی‌تواند بر روی مراجعه کننده خود تاثیر بگذارد. برای مثال بسیاری از مراجعه کنندگان عمدتا به خاطر مشکلی که با یکی از اعضای خانواده و یا همسر خود دارند به یک کارشناس مراجعه می‌کنند. ممکن است یکی از طرفین حاضر به شرکت در جلسات مشاوره نباشد. در این شرایط اگر نیاز به حضور یکی از افراد خانواده در جلسات مشاوره بود، این مهارت ارتباطی درمانگر است که در کنار تجربه و دانش، به او کمک خواهد کرد. درمانگر خوب باید توانایی تاثیرگذاری، مهارت‌های متقاعد کردن افراد، داشتن صبر و تحمل و کنترل هیجانات را به خوبی در خود تقویت کند تا بتواند در شرایطی مشخص به بهترین صورت از آن ها استفاده کند.

۲.شنونده فعال

روانشناس خوب باید به صورت فعالانه به حرف های درمانجو گوش کند و با واکنش‌های مناسب و به موقع به او نشان دهد که کاملا صحبت‌های او را می‌شنود. در مواقع ضروری یک درمانگر باید با درمانجو همدلی کند و از قضاوت کردن و برچسب زدن درمانجو بپرهیزد. پرسیدن سؤال در حین گفت‌وگوی درمانجو، تکان دادن سر و تایید حرف‌های او می‌تواند قوت قلبی برای درمانجو باشد که حرف‌های او کاملا شنیده می‌شود.

۳. کنترل هیجانات

یک درمانگر نیز همانند بسیاری از افراد عادی جامعه دستخوش نوسانات احساسی خواهد شد و این موضوع در مشاوره روانشناسی بسیار طبیعی است. ممکن است در یک روز کاملا دلگیر و خسته کننده، قرار ملاقاتی را با یکی از مراجعه کنندگان خود داشته باشد. در این شرایط یک روانشناس حاذق باید نسبت به احساسات خود کاملا آگاه باشد. اگر حالات روحی درمانگر به صورتی بود که در روند درمان اختلال ایجاد می‌کند، بهتر است قرار مشاوره را به روزی دیگر موکول کند.

۴. رازداری

در فرایند مشاوره روانشناسی، مهمترین اصل برای یک روانشناس، رازداری است. به خاطر داشته باشید که  درمانجو به درمانگر خود اعتماد می‌کند. اگر او پرده از رازی خانوادگی برداشت و یا رازی را برای درمانگر فاش کرد، این وظیفه یک روانشناس است که امانتدار راز او باشد. به هیچ وجه و تحت هیچ شرایطی روانشناس اجازه فاش کردن راز درمانجو را در بین اعضای خانواده او نخواهد داشت مگر اینکه این برملاسازی با اجازه شخص درمانجو انجام شود.

۵. ارتباط خارج از درمان، ممنوع!

هیچ روانشناسی نمی‌تواند با درمانگر خود وارد رابطه احساسی شود و قرار ملاقات های داخل کلینیک یا مطب را به رستوران و یا منزل انتقال دهد. این یکی از قوانین و مقرراتی است که یک روانشناس و همچنین یک درمانجو باید از آن آگاه باشد. پروسه‌ی ارتباط احساسی بین درمانگر و درمانجو مانع درمان اصولی درمانجو خواهد شد. هدف از جلسات مشاوره، درمان درمانجو است و هیچ چیزی نباید این مسیر مشخص را به بیراهه بکشاند.

۶. اول درمان، بعد درآمد

درست است که تمامی روانشناسان، از راه درمان مراجعه کنندگان، امرار معاش می‌کنند اما این حرفه نیز همانند پزشکی از حساسیت بالایی برخوردار است. اگر هدف اصلی درمان تنها بر روی کسب درآمد باشد، درمان اصولی انجام نخواهد شد و هم درمانگر و هم درمانجو متحمل زیان خواهند شد. هدف اصلی یک درمانگر باید بر روی همدلی با درمانجو و درمان او باشد و در مرحله دوم، بر روی کسب درآمد متمرکز شود. به خاطر داشته باشید که در مشاوره روانشناسی اگر هدف اصلی کسب درآمد باشد، خروجی خوبی به دست نخواهد آمد. در روانشناسی سروکار یک درمانگر با روح و روان افراد است، اگر مشکلات و اختلالات  مراجعه کنندگان، به درستی درمان نشود، قطعا  نام آن روانشناس برای همیشه از ذهن درمانجو خط خواهد خورد.

بنابراین با رعایت تمامی ویژگی‌هایی که برای یک روانشناس خوب نام بردیم، می‌توانید تعاملی قوی و سازنده با افراد برقرار کرد که به بردی دوسویه یا برنده - برنده خواهد انجامید.