پیشگیری از مرگ زودرس با لیکوپن

در مواد غذایی مختلف عناصر و ترکیباتی وجود دارد که شناخت ویژگی‌های هر کدام به ما کمک می‌کند به شیوه‌ای سالم زندگی کنیم. برای مثال کسانی که اطلاع دارند کدام مواد غذایی حاوی ویتامین‌های خانواده گروه B هستند و در برنامه غذایی خود این خوراکی‌ها را قرار می‌دهند، پوست، مو و سیستم ایمنی سالم‌تری نسبت به دیگران دارند. در این مقاله قصد داریم شما را با یکی از مواد مغذی که در خوراکی‌های مختلف یافت می‌شود آشنا کنیم. نام این ماده لیکوپن (Lycopene) است. برای اینکه بدانید لیکوپ چیست و چرا برای بدن معجزه می‌کند، تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

در پاسخ به این سوال که لیکوپن چیست می‌توان به زبانی خیلی ساده گفت که لیکوپن Lycopene یک ماده مغذی گیاهی از دسته کاروتنوئیدها است که یک آنتی‌اکسیدان بسیار قوی نیز به حساب می‌آید. این ماده مغذی در سبزیجات و مواد خوراکی مختلفی یافت می‌شود. نکته مهم درباره این ماده مغذی این است که بدن به صورت طبیعی قادر به تولید آن نیست و به همین دلیل لازم است که با خوردن یک سری مواد خوراکی خاص، نیاز به لیکوپن بدن را تامین کرد.

اما مواد غذایی حاوی لیکوپن کدامند؟ اگر این سوال را هم بخواهیم خیلی ساده پاسخ دهیم باید بگوییم که هر سبزیجات یا میوه‌ای که رنگ قرمز دارد، دارای مقدار مناسبی لیکوپن است. در اصل عامل رنگ قرمز میوه‌ها و سبزیجات دارای این ماده مغذی، وجود لیکوپن در آن‌هاست. شناخت این سبزیجات و میوه‌ها به ما کمک می‌کند تا بتوانیم از خواص بسیار زیادی که این ماده مغذی دارد نهایت استفاده را ببریم.

برای اینکه بداینیم لیکوپن چیست و چه مزایایی دارد، ابتدا باید بدانیم لیکوپن در چه غذاهایی است و چرا مصرف این غذاها برای بدن ما مفید است. یکی از مهم‌ترین دلایل مصرف منابع غذایی لیکوپن این است که باعث محافظت از بدن ما در برابر رادیکال‌های آزاد می‌شود. به همین دلیل به شدت توصیه می‌شود که اگر سیگار یا الکل مصرف می‌کنید، حتما منابع غذایی لیکوپن را در لیست غذایی خود قرار دهید تا رادیکال‌های آزاد تولید شده در بدنتان دفع شده و آسیب سیگار و الکل به بدنتان کمتر شود. اما در پاسخ به اینکه لیکوپن در چه غذاهایی است باید بگوییم که مهم‌ترین مواد خوراکی لیکوپن شامل موارد زیر است:

لیکوپن در هندوانه به مقدار زیادی یافت می‌شود و در واقع اصلی‌ترین منبع غذایی لیکوپن است. خوردن هر 100 گرم هندوانه باعث می‌شود که نیاز روزانه بدن شما به لیکوپن برطرف شود. از مهم‌ترین خواص لیکوپن در هندوانه این است که مانع گرفتگی عروق می‌شود و به سلامت سیستم قلب و عروق ما کمک می‌کند. بد نیست بدانید که رنگدانه‌های قرمز رنگ هندوانه ناشی از وفور لیکوپن در این ماده غذایی است.

لیکوپن در گوجه فرنگی نیز مانند هندوانه به مقدار زیادی یافت می‌شود. نکته جالب درباره لیکوپن در گوجه فرنگی این است که برخلاف تصور عامه، حرارت دادن گوجه فرنگی در اصل به جذب بهتر این ماده مغذی کمک می‌کند. به همین دلیل است که رب گوجه فرنگی یا گوجه فرنگی پخته شده از نظر غذایی دارای ارزش بیشتری از گوجه خام است. خوردن گوجه فرنگی به صورت روزانه، به خاطر داشتن مقدار مناسبی لیکوپن باعث می‌شود که بدن شما در برابر بیماری‌های مختلف مثل انواع سرطان و ایدز مقاومت بالایی به دست آورد.

حال که تا حد خوبی دانستیم لیکوپن چیست باید به میوه‌ها و مواد غذایی دیگری که حاوی لیکوپن هستند اشاره کنیم. لیکوپن در میوه پرتغال قرمز نیز به اندازه کافی وجود دارد. در واقع لیکوپن در میوه پرتغال قرمز باعث شده که رنگ این میوه قرمز باشد. پرتغال به خودی خود به خاطر داشتن مقدار زیادی ویتامین C یک آنتی اکسیدان قوی به حساب می‌آید، اما پرتغال قرمز با داشتن لیکوپن شرایطی فراهم کرده که این میوه به یک داروی طبیعی برای بیماری‌های عفونی و التهابی تبدیل شود. به همین دلیل است که وقتی برای سرماخوردگی به دکتر مراجعه می‌کنید به شما توصیه می‌کنند که در کنار داروها حتما پرتغال قرمز بخورید.

از میان مهم‌ترین مواد غذایی که در پاسخ این سوال که لیکوپن در چیست باید به آن اشاره کنیم، قارچ است. مصرف قارچ نیز مانند مصرف گوجه‌فرنگی اگر به شکل پخته باشد باعث می‌شود که جذب لیکوپن به بدن ما ساده‌تر شود؛ زیرا لیکوپن موجود در قارچ نیز با دیگر بافت‌های گیاهی قارچ پیوند محکمی دارد که با پختن آن می‌توان این پیوند را از یکدیگر باز کرد و به جذب آن کمک کرد.

فلفل دلمه‌ای قرمز نام ماده غذایی دیگری است که در پاسخ به سوال لیکوپن در چیست می‌توان به آن اشاره کرد. در ابتدای مقاله گفتیم که یک راه برای شناسایی مواد غذایی که دارای لیکوپن هستند توجه به رنگ قرمز آن‌ها است. به همین دلیل از میان فلفل دلمه‌ای سبز و قرمز، خوردن فلفل دلمه‌ای قرمز برای تامین لیکوپن مورد نیاز بدن در طول روز توصیه می‌شود.

تا اینجای مقاله به سوال لیکوپن چیست و اینکه این ماده مغذی در کدام مواد غذایی وجود دارد، پاسخ دادیم. اما دلیل اصلی که دنبال جواب این سوال و شناخت مواد غذایی دارای لیکوپن هستیم این است که این ماده مغذی سرشار از خواس گوناگون فیزیکی و ذهنی است. همچنین مصرف مواد غذایی دارای لیکوپن به ما کمک می‌کند که احتمال ابتلا به سرطان را کمتر کنیم. در ادامه تعدادی از مهم‌ترین مزایای مصرف لیکوپن را آورده‌ایم تا بهتر متوجه شوید چرا این ماده مغذی را معجزه‌بخش می‌دانند.

اولین مزیتی که می‌توان برای لیکوپن به آن اشاره کرد، تاثیر مثبتی است که روی استرس دارد. افزایش رادیکال‌های آزاد در بدن باعث می‌شود که دچار استرس اکسیداتیو شویم. البته این نوع استرس با استفاده از آنتی‌اکسیدان‌هایی که به صورت طبیعی در بدن تولید می‌شوند قابل کنترل است، اما اگر سطح رادیکال‌های آزاد بیشتر از مقدار آنتی‌اکسیدان موجود در بدن شود، استرس اکسیداتیو بر ما غلبه خواهد کرد. با استفاده از مواد غذایی که حاوی لیکوپن هستند می‌توان به تولید آنتی اکسیدان‌های اضافی برای مقابله با این نوع استرس کمک کرد.

سرطان زمانی رخ می‌دهد که مولکول‌های ناپایدار موجود در هوا یا غذاهای مخرب وارد بدن شده و به سلول‌ها آسیب بزنند. تا قبل از انجام تحقیقات برای پاسخ به این سوال که لیکوپن چیست کسی اطلاع نداشت که خوردن مواد غذایی حاوی لیکوپن می‌تواند به پیشگیری و حتی بهبود روند درمان سرطان کمک کند. مصرف این مواد خوراکی باعث می‌شود که مقدار مناسبی لیکوپن که دشمن مولکول‌های مخرب هستند در بیضه برای آقایان و رحم برای خانم‌ها ذخیره شود. به همین دلیل لیکوپن مناسب برای پیشگیری از سرطان پروستات در آقایان و سرطان رحم در خانم‌ها است.

لیکوپن برای پوست نیز مفید است. این ماده مغذی هم به بازسازی مجدد سلول‌های آسیب‌دیده پوست بر اثر حرارت یا اشعه‌های مضر کمک می‌کند هم اینکه ذاتا به خاطر مقدار زیاد آنتی اکسیدانی که دارد یک کرم ضد آفتاب طبیعی محسوب می‌شود. علاوه بر این مصرف لیکوتین باعث می‌شود که ویتامین A در بدن ما به رتینول تبدیل شود. رتینول ماده سازنده کلاژن برای پوست است و به همین دلیل می‌توان گفت که مصرف لیکوپن برای پوست باعث می‌شود که پوست ما دیرتر پیر شده و همیشه پر طراوت بماند.

علاوه بر این با دانستن اینکه لیکوپن چیست می‌توان دریافت که مصرف این ماده مغذی باعث می‌شود که سرخی و قرمزی پوست کاهش یابد. علت آن هم این است که این ماده باعث باز شدن منافذ پوست و راهیابی اکسیژن به درون سلول‌های پوست می‌شود. به همین دلیل با خوردن آن هم می‌توانید سرخی و قرمزی پوست را برطرف کنید، هم اینکه روند حذف لکه‌ها و جای سوختگی روی پوست را تسریع بخشید. عده‌ای از خانم‌ها از آب گوجه به خاطر داشتن لیکوپن به عنوان یک ماسک طبیعی استفاده می‌کنند که البته نتایج بسیار خوبی روی پوست دارد.

افزایش سطح هورمون DHT در آقایان باعث ریزش هورمونی مو می‌شود. مصرف لیکوپن باعث می‌شود که سطح این هورمون کاهش یابد و درنتیجه روند ریزش کند شده یا حتی متوقف شود. همچنین برای خانم‌هایی که چنین الگوی ریزش مویی در سر آن‌ها دیده می‌شود، بهترین راه این است که هر شب چند قطره آب گوجه روی سر خود بریزند و آن را مالش دهند تا در بلند مدت مانع ریزش مو شود. نکته جالب این است که اگر ریزش مو هم ندارید، با مالیدن آب گوجه فرنگی روی موهای خود می‌توانید شکستگی و مو خوره آن را برطرف کنید.

بعد از اینکه دانشمندان و محققان دریافتند که لیکوپن چیست و چه مزایایی دارد، به‌خصوص وقتی که فهمیدند روی سلامت قلب و عروق بسیار موثر است، نام آن را معجزه‌بخش نامیدند. اینکه یک ماده مغذی هم به درمان و جلوگیری از سرطان کمک کند هم سیستم قلب و عروق را سالم نگه دارد، واقعا چیزی کم از معجزه نیست. اما مصرف مواد غذایی دارای لیکوپن چطور به سلامت قلب کمک می‌کند؟

لیکوپن همان‌طور که گفتیم یک آنتی‌اکسیدان طبیعی است که مولکول‌های مخرب را از بدن دفع می‌کند. یکی از مخرب‌ترین این مولکول‌ها که باعث آسیب به سیستم قلب و عروق می‌شود، کلسترول بد LDL است. مصرف مواد غذایی دارای لیکوپن باعث می‌شود که سطح کلسترول‌های بدن کاهش یافته و در نتیجه سلامت سیستم قلب و عروق حفظ شود.

در این مقاله سعی کردیم به این سوال که لیکوپن چیست پاسخی کامل بدهیم. برای همین ابتدا لیکوپن را تعریف کردیم، سپس مواد غذایی حاوی لیکوپن را معرفی کردیم و درنهایت توضیح دادیم که این ماده مغذی برای کدام بخش از بدن ما مفید بوده و این فایده شامل چه مواردی است. در پایان امیدواریم مطالب گفته شده برای شما مفید بوده و بتوانید از خواص این ماده مغذی نهایت استفاده را ببرید تا بدنی سالم‌تر داشته باشید.

لیکوپن یک ماده مغذی گیاهی از خانواده کاروتنوئیدها است که به صورت طبیعی یک آنتی‌اکسیدان قوی نیز به حساب می‌آید. این ماده در گوجه فرنگی، هندوانه، پرتغال قرمز، قارچ و فلفل دلمه‌ای قرمز به وفور یافت می‌شود.

بله. لیکوپن یک آنتی‌اکسیدان قوی است که باعث می‌شود مولکول‌های مخرب که عامل اصلی سرطان هستند، از بین روند. محل تجمع این ماده مغذی در مردان بیضه‌ها و در زنان رحم است. به همین دلیل مصرف آن باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات و رحم می‌شود.

مصرف مواد غذایی دارای لیکوپن در مرحله اول باعث بازسازی سلول‌های آسیب دیده پوست، محافظت از این سلول‌ها در برابر اشعه آفتاب و کمک به کاهش سرخی و لکه‌های پوست می‌شود. این ماده همچنین با تبدیل ویتامین آ به رتینول باعث تولید کلاژن می‌شود که به جوان ماندن پوست ما کمک می‌کند.