بهترین تکنیک مطالعه برای یادگیری | طوری مطالعه کن که یادت بمونه | علمی!

شب‌های امتحان و کنکور، استرس‌زا است و کمتر کسی پیدا می‌شود که این حس را تجربه نکرده باشد. با بهبود روش های مطالعه برای کنکور و امتحان می‌توانید موثر یاد بگیرید و تا حد زیادی از استرس دور شوید. روش‌هایی مثل:

طبق بیانیه‌های سایت سایکولوژی تودی، مطالعات نشان داده که یادگیری مرحله به مرحله و استراحت در بین هر بخش، بهتر از یادگیری یک مقوله در مدت‌زمان طولانی است. با تقسیم‌بندی مراحل و یک استراحت کوتاه، تمرکز افزایش می‌یابد.

در حقیقت مشکل از دامنه توجه ما نیست، بلکه مغز ما به خاطر توجه مداوم به یک محرک آن را بی‌اهمیت تلقی می‌کند و همین موضوع باعث می‌شود تا یادگیری واقعی صورت نگیرد. یک مثال بارز در این باره، زمانی که ما روی یک نقطه نگاه می‌کنیم، بعد از چند دقیقه آن نقطه برای ما شکل سیاهی می‌گیرد و محو می‌شود.

محققی که این مطالعه را انجام داد، این سوال را از خود پرسید که آیا یک اصل مشابه ممکن است برای افکار نیز صدق کند؟ به عبارت دیگر، تمرکز مداوم بر یک اندیشه خاص یا گروهی از اندیشه‌ها ممکن است باعث ناپدید شدن آن از ذهن ما شود. اینجاست که استراحت‌های کوتاه بین یادگیری می‌تواند مفید باشد.

یکی از تکنیک‌هایی که برای دور شدن از این رفتار و تقویت شیوه مطالعه و یادگیری استفاده می‌شود، تکنیک پومودورو (Pomodoro) است. با الهام از این تکنیک، دانش‌آموز یا دانشجو 25 دقیقه متوالی مطالعه می‌کند و 5 دقیقه استراحت. این استراحت و وقفه، برای دور کردن ذهن از مشکل و فعال‌سازی مناطق مختلف مغز نسبت به زمانی که در حال تمرکز بر روی انجام کاری هستیم، اهمیت دارد. این کار، فرصتی را برای خلاقیت بیشتر فراهم می‌کند و همچنین تمایل ما به حواس‌پرتی را تحت کنترل می‌گیرد.

یکی دیگر از روش های مطالعه برای کنکور و امتحان، داشتن خواب کافی است. همچنین در سایت سایکولوژی تودی اینگونه بیان شده که چگونگی یادگیری مغز، اصطلاح "حالت تمرکز" (focused mode) را برای بخش‌های مغزی که هنگام مواجهه با یک مسئله آشنا، فعال می‌شوند. در "حالت تمرکز"، بسیاری از اتصالات عصبی قبلاً انجام شده‌اند، اما وقتی ما شروع به یادگیری مطلبی کاملاً جدید می‌کنیم، حالت دیگری از مغز، یعنی "حالت پیش‌فرض" (default mode) نیز فعال می‌شود.

حالت پیش‌فرض مغز شامل بخشی است که در حالت استراحت فعال هستند. احتمالاً این مناطق هنگامی فعالیت دارند که می‌گوییم: "نمی‌دانم چگونه آن ایده به ذهنم رسید، در حالی که داشتم ظرف‌ها را می‌شستم. حتی به این مسئله فکر هم نمی‌کردم!"؛ بنابراین حالت پیش‌فرض مغز شامل مناطق گسترده‌ای است که می‌تواند در ارتباط مفاهیم یا ایده‌های به نظر غیرمرتبط درست زمانی که تصورش را نمی‌کنیم، به ما کمک کند.

به همین خاطر خواب برای یادگیری بسیار اهمیت دارد. مطالعات نشان داده‌اند که خواب به چندین دلیل ضروری است؛ اولاً، فرآیند تثبیت در حافظه‌های کوتاه‌مدت به حافظه‌های بلندمدت تا حدی در طول خواب در مغز ما اتفاق می‌افتد.

یکی از تکنیک های مطالعه و یادگیری، استفاده از مهارت‌های مرتبط با درهم‌آمیختن آن‌هاست. به عنوان مثال، زمانی که به کودکان در مورد نوشتن آموزش داده می‌شود، به آن‌ها می‌گویند که ابتدا تعدادی حرف A بنویسند، سپس تعدادی حرف B و به همین ترتیب این چرخه ادامه می‌یابد. با این حال، نشان داده شده است که استفاده از مهارت‌های مرتبط، به اصطلاح "تداخل" (blocking)، یعنی از کودکان درخواست شود که حرف A را بنویسند، به دنبال آن یک حرف B و سپس یک حرف C؛ سپس مجددا به نوشتن حرف A برگردند. این یک تکنیک موثر برای یادگیری دائمی است.

حالا چرا این اتفاق می‌افتد؟ احتمالاً به این دلیل است که تداخل به آموزش‌دهندگان کمک می‌کند به راحتی بین مفاهیم مشابه تمایز بیشتری برسانند نسبت به تمرین‌هایی که آن را محدود می‌کرد. مطالعات نیز نشان داده‌اند که درهم‌آمیختن چند مهارت می‌تواند به تقویت حافظه کمک کند. درست برخلاف تکنیک مسدود کردن که تنها روی بازیابی یک مجموعه تمرکز داشت. تداخل باعث می‌شود تا مغز ما همزمان مشغول چند مساله شود تا راه‌حل‌های مختلفی را به حافظه کوتاه مدت بیاوریم و از آن‌ها استفاده کنیم.

یکی از تکنیک های مطالعه و یادگیری؛ به ویژه برای کنکور و امتحان آموزش مبحث در حال یادگیری به دیگران است. زمانی که ما مطالبی را برای دیگران تدریس می‌کنیم، در واقع موضوع را به زبان ساده‌تری بیان می‌کنیم تا برای آنها قابل فهم باشد. این فرآیند باعث می‌شود ما مطالب را بهتر بفهمیم، زیرا مجبور می‌شویم آن را به گونه‌ای بازگو کنیم که برای دیگران قابل فهم باشد. این فرآیند اغلب موجب بهبود تسلط ما بر موضوع می‌شود.

این روش یکی از بهترین راه‌ها برای یادگیری بهتر و عمیق‌تر مطالب است، حتی اگر فردی دیگر را برای تدریس نداشته باشیم. چندین مطالعه نشان داده، کودکانی که همانند معلم مطالب را به دیگران آموزش می‌دهند، در نهایت آن موضوع را راحت‌تر یاد می‌گرفتند. این یک راه عالی برای یادگیری موثر است.

این یک روش عالی برای یادگیری مطالب کنکور و امتحان است. هیچ راهی برای یادآوری چیزی که در کلاس یاد گرفته‌اید (به هر اندازه که فکر می‌کنید متمرکز بوده‌اید) وجود ندارد مگر اینکه یادداشت بردارید. به محض پایان کلاس، به یادداشت‌های خود برگردید و بر اساس سخنرانی‌ای که به تازگی گوش داده‌اید، مطالب را مجددا یادآوری و مرور کنید.

اینکه در طول فرایند یادگیری، بخواهیم برخی از مفاهیم را حفظ کنیم، ناگزیر است. به عنوان مثال، دانشجویان پزشکی نیاز دارند که نام همه عضلات بدن انسان را یاد بگیرند. به همین خاطر بهتر است که همانند روش قبل، نام هر عضله را یادداشت کنند و عملکرد هر عضله را نیز یاد بگیرند. حافظه انسان نیازمند یادگیری عمیق و تجربی است، بنابراین احتمال بهتری برای یادگیری و به خاطر سپردن چیزی داریم که برای آن یک مثال واقعی در نظر می‌گیریم، به جای آنکه مقوله مورد نظر را تنها حفظ کنیم.

آزمون‌ها نه تنها برای درک اینکه چقدر یاد گرفته‌ایم و به چه اندازه خوب آموزش دیده‌ایم مفید هستند، بلکه می‌توانند ابزارهای عالی یادگیری باشند. این موضوع دوباره به این بازمی‌گردد که بازخوانی اطلاعات باعث می‌شود که آنها را در آینده به راحتی یادآوری کنیم، به جای اینکه فقط حفظ کنیم و به حافظه بسپاریم.

انجام یک آزمون حافظه پس از یادگیری مطالب، امکان یادگیری آسان مطالب بعدی را افزایش می‌دهد؛ این واقعیت حتی در مورد آزمون‌های ناموفق هم صدق می‌کند، جایی که فرد پاسخ‌های اشتباهی ارائه می‌دهد، پیش از اینکه به یادگیری پاسخ جدی را یاد بگیرد. برخلاف اینکه افراد قبلا تصور می‌کردند که این کار باعث گیجی دانش‌آموز می‌شود، به نظر می‌رسد که تلاش برای ارائه پاسخ صحیح، شبکه‌های معنایی را فعال می‌کند که بعداً برای یادآوری بهتر هر آنچه که قبلا آموزش دیده‌ایم، تاثیر دارد.

مطالعه در منزل مزایای خود را دارد؛ زیرا این محیطی راحت، امن و بدون استرس است. با این حال، چند دلیل وجود دارد که ممکن است مطالعه در خانه را دشوار کند، برای جلوگیری از حواس‌پرتی احتمالی می‌توانید از روش های مطالعه در منزل و تکنیک‌های یادگیری زیر استفاده کنید:

مطالعه فعال یعنی پرسیدن سوال قبل، حین و پس از یادگیری است. این کار به شما کمک می‌کند تا جلسات مطالعه‌تان را به سمتی مشخص هدایت کنید، همچنین به شما کمک می‌کند که مطالعات خود را مرتب کنید و بر روی چگونگی بهبود برای جلسات مطالعه بعدی نیز متمرکز شوید.

سوالاتی که قبل از مطالعه باید از خود بپرسید:

سوالاتی که در حین مطالعه به خود بپرسید:

سوالاتی که پس از مطالعه به خود بپرسید:

یک مکان آرام در خانه پیدا کنید. این مکان ممکن است در اتاق خواب شما باشد، یا یک اتاق دیگر در خانه. مطمئن شوید که دارای نور کافی، دمای مناسب و فضای کافی برای کامپیوتر و یادداشت‌های شما باشد.

اهداف به شما کمک می‌کنند سازنده مطالعه کنید و با انگیزه بمانید. به هدف خود فکر کنید و آن را یادداشت کنید. اهداف بزرگ ماهانه را می‌توانید به اهداف کوچکتر هفتگی یا روزانه تقسیم کنید.

کتاب‌هایی که قرار است در منزل مطالعه کنید را در یک تقویم دیجیتال یا کاغذی فهرست کنید. در این بین هر کار مهمی را هم که ممکن است پیش آید را نیز در آن یادداشت کنید.

اگر واقعاً می‌خواهید متمرکز شوید، سعی کنید گوشی خود را به حالت پرواز در آورید به مدت یک ساعت، یا رادیو و تلویزیون را خاموش کنید و تنها ویدیوها را تماشا کنید یا به پادکست‌هایی گوش دهید که مرتبط با موضوع شما باشند.

هرگاه یک بخش مهم از مورد مطالعه را پشت سر گذاشتید، به خودتان پاداش دهید. این برای حفظ انگیزه است و به مغز کمک می‌کند که برای ادامه دادن برای یادگیری بهتر متمرکز شود.

حالا که با تکنیک های مطالعه و یادگیری در منزل یا برای امتحان و کنکور آشنا شدید، پیشنهاد می‌کنیم که از چرخه مطالعه نیز آگاه شوید:

۱. آمادگی (تعیین اهداف و برنامه‌ریزی): در این مرحله، فرد اهداف خود را تعیین می‌کند، برنامه‌های مطالعه می‌سازد و ابزارها و منابع لازم برای یادگیری را مشخص می‌کند.

۲. مطالعه (یادگیری اطلاعات): در این مرحله، فرد اطلاعات مربوط به موضوع خود را می‌خواند، مطالعه می‌کند، ویدئوها یا مطالب مرتبط را مشاهده می‌کند و از منابع مختلف برای درک موضوع استفاده می‌کند. همچنین ممکن است نیاز باشد در کلاس شرکت کند، نه فقط حضور فیزیکی، بلکه حضور با تمرکز کامل.

۳. مرور و تفسیر: در این مرحله، فرد اطلاعاتی را که یاد گرفته است تفسیر می‌کند، روی آن‌ها تفکر می‌کند و ارتباطات بین مفاهیم را مورد بررسی قرار می‌دهد تا به یک فهم عمیق‌تر از موضوع برسد. مثلا بعد از کلاس کمی وقت بگذارید و یادداشت‌های خود را مرور کنید. لازم نیست زمان زیادی را برای انجام این کار اختصاص دهید، اما هر چه زودتر این کار را انجام دهید بهتر است. با مرور مطالب مورد نظر بلافاصله بعد از کلاس، در حالیکه به تازگی آموزش داده شده، می‌توانید نقاط ضعف را بیابید و درک کنید در مورد چه چیزی به کمک نیاز دارید.

۴. تمرین و تثبیت (تثبیت یادگیری): در این مرحله، فرد اطلاعاتی را که آموزش دیده را با حل تمرین‌ها، تمرین‌های عملی تثبیت می‌کند.

۵. ارزیابی و بررسی (ارزیابی یادگیری): آخرین مرحله‌ای است که بسیاری آن را فراموش می‌کنند. مهم است که با خود نیز چک کنید چیزهایی که تا الان مطالعه کرده‌اید، به درستی در ذهن‌تان جای گرفته یا خیر. اگر خیر که باید به فکر تغییر تکنیک های مطالعه و یادگیری خود باشید. برای اطمینان از اینکه مطالعه شما موثر است، به طور منظم یک گام به عقب بردارید.

یعنی خود را ارزیابی کنید تا ببینید چقدر اطلاعاتی که آموزش دیده‌اید را می‌توانید به یاد آورید و آنها را به درستی استفاده کنید. این ارزیابی می‌تواند شامل شرکت در آزمون‌ها، انجام تمرین‌های عملی یا سوالاتی باشد که می‌توانید از خود بپرسید.

روش صحیح مطالعه بدون فراموشی

برای موفقیت برنامه‌ریزی کنید

ساخت برنامه مطالعه

مطالب را با صدای بلند بخوانید

مطالب را تکرار کنید

گروه‌های معنایی بسازید

نقشه ذهنی ایجاد کنید

روش مطالعه PQ4R

• در این مرحله، مطالب کلی و مراجع قبل از مطالعه کتاب یا متن مرور می‌شود.
• مشاهده سریع مطلب و درک مفهوم کلی.

• در این مرحله، سوالاتی در مورد موضوعات مطالعه شده ایجاد می‌شود.
• سوالاتی که کمک می‌کنند تا مطلب بهتر درک شود و اطلاعات را دوباره یادآوری شود.

• Read (خواندن): مطالعه متن با دقت زیاد.
• Reflect (تفکر): پس از خواندن هر قسمت، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد تا بهترین درک از مطلب به دست آید.
• Recite (بازگویی): تمرین اطلاعات به صورت شفاهی یا با نوشتن از اینکه مطالب به خوبی یادآوری می‌شود، اطمینان حاصل شود.
• Review (بررسی): مطالب مطالعه شده مرور می‌شود و از روش‌های مختلفی مانند نوشتن یادداشت‌ها یا استفاده از کارت‌های حافظه برای تثبیت اطلاعات استفاده می‌شود.

روش مطالعه SQ3R

• S: Survey .1 (بررسی)

• • در این مرحله، متن را به صورت کلی مرور می‌کنید، بدون اینکه به جزئیات عمیق توجه کنید.
  • شما به دنبال یک مرور سریع و کلی از متن برای درک مفهوم کلی و ساختار کلی مطلب هستید.

• Q: Question .2 (پرسش)

• • در این مرحله، سوالاتی در مورد موضوعات مطالعه شده می‌سازید.
  • شما سعی می‌کنید سوالاتی برای خود ایجاد کنید که بهترین درک از مطلب را به شما ارائه دهند.

• R: Read .3 (خواندن)

• • در این مرحله، متن را به دقت و با تمرکز خوانده و جزئیات را متوجه می‌شوید.
  • شما به دنبال مطالعه‌ی معنادار و با انگیزه برای درک کامل مطلب هستید.

• R: Recite .4 (بازگویی)

• • پس از خواندن هر قسمت، مفاهیم را به زبان خودتان بازگو کنید یا آنها را در کتاب یادداشت کنید.
  • این کار به شما کمک می‌کند تا اطلاعات را به یاد بیاورید و درک خود را از مطلب ارتقا دهید.

• R: Review .5 (مرور)

• در این مرحله، مطالب مطالعه شده را مرور کرده و از روش‌های مختلفی مانند نوشتن یادداشت‌ها یا از کارت‌های حافظه برای تثبیت اطلاعات استفاده کنید.
• مرور دوره‌ای مطالب به شما کمک می‌کند اطلاعات را بهتر به یاد بیاورید و مفهوم مطلب را نگه دارید.

افزایش یادگیری هنگام مطالعه برای کنکور و امتحان

• شناسایی موضوع: قبل از آغاز مطالعه کتاب درسی، با نوشتن همه چیزی که از آن برای یادآوری در ذهن دارید، درک خود را از موضوع تازه کنید.
• آموزش به دیگری: برای شروع در یک برگه خالی، هر آنچه را که مطالعه کرده‌اید را به زبان ساده به فرد دیگری آموزش دهید.
• مرور مطالب: هر آنچه را که مطالعه کرده‌اید را با خود مرور کنید. مرور و تکرار یکی از چرخه‌های اصلی و مهم یادگیری است.
• سازماندهی و ساده‌سازی مطالب: تصاویر و نمودارها را اضافه کنید تا حافظه بصری شما را تحریک کنند. با استفاده از هایلایتر یا هر چیز دیگری بخش‌های مهم را نشانه‌گذاری کنید و تا جای ممکن مطالب را برای خود ساده کنید.

افزایش و تقویت تمرکز در روش صحیح درس خواندن

به مغز خود آموزش دهید

خواب کافی داشته باشید

ورزش کنید

زمانی را در طبیعت بگذرانید

به موسیقی گوش دهید

1. با چه تکنیک‌هایی می‌توانم بهتر یاد بگیرم؟

2. آیا افزایش تمرکز روی یادگیری عمیق تاثیر دارد؟

3. آیا بازی‌های فکری می‌توانند به بهبود تمرکز و یادگیری کمک کنند؟

4. روش مطالعه PQ4R چیست؟

⭕️ اطلاعیه جدید

هم اکنون بسته جدیدموزیک‌های دلتا برای بهبود کیفیت خواب به همراه یوگای نیدرا که حالتی شبیه به خواب را در شما ایجاد می‌کند، در وبسایت آماده استفاده شماست. همچنین دوستانی که بسته قبلی با عنوان «فرکانس‌های افزایش تمرکز و کارایی مغز» را تهیه کردند، موزیک های جدیدی به این بسته اضافه شده که برای تقویت یادگیری بسیار مؤثره. برای دسترسی به این آپدیت جدید نیاز به خرید مجدد بسته ندارید و فقط کافیه به حساب کاربریتون که این محصول را قبلاخریداری کردید، وارد بشید. 

⭕️ خبر جدید چی داریم؟

🔆لينك دسترسى به فركانس خواب عميق و يوگا نيدرا👇

🔆لينك دسترسى به فركانس تقويت حافظه و قدرت يادگيرى👇

ورکشاپ تله‌ها در وبسایت بارگذاری شده و میتونید به فایل های صوتی و ویدئوهای آموزشی این دوره دسترسی داشته باشید. وارد وبسایت رادیو بینا بشید و در قسمت ورکشاپ ها، در این ورکشاپ ثبت نام کنید. راستی یادتون نره پیش نیاز این دوره، ورکشاپ پیله ست که رایگانه. اما برای تاثیر بیشتر، بهتره اول ورکشاپ پیله را بگذرونید.

لینک ثبت نام در خبرنامه رادیوبینا:

---

📌پیش نیاز دوره تله ها

---