تکنیک های افزایش مهارت های شناختی مغز | توانمندسازی شناختی
1403-1-10
457 نفر
457 نفر
دسته بندی: 
تکنیک های افزایش مهارت های شناختی مغز
cognitive skills
در این پادکست راجع به تکنیک‌های افزایش عملکرد شناختی مغز صحبت کردیم. یکی از این روش‌ها انجام ورزش تای چی هست. مطالعه ای که بر روی تای چی انجام شد، نشون داد، ارتباط بین نواحی مختلف مغز در افرادی که تای چی انجام میدادند افزایش پیدا کرده بود. این ورزش باعث افزایش عملکرد شناختی مغز میشه و حافظه را هم بهبود میده.
برای مطالعه بیشتر میتونید مقالات زیر را مطالعه کنید
توانایی شناختی چیست و چه اهمیتی دارد؟
توانایی شناختی یا (Cognitive skill) مجموعه توانایی‌های افراد برای پردازش افکار است که انتظار می‌رود هر فرد سالم و نرمالی آن‌ها را داشته باشد. این توانایی‌ها افراد را مجهز می‌کند تا بتوانند فعالیت‌های مختلف ذهنی مثل حل مسئله، مهارت کلامی، پردازش موقعیت‌ها، شناخت و بررسی حالات روانی و... را بدون مشکل انجام دهند. توانایی شناختی همراه با هر فرد نرمالی در طول زندگی‌اش شکل گرفته و تقویت می‌شود اما گاه ممکن است بعضی اتفاقات و یا بالا رفتن سن، این توانایی را کمرنگ کرده و فرد دچار مشکلاتی اساسی شود. در این جا قصد داریم ابتدا توضیح دهیم که در کل توانایی شناختی چیست، انواع آن کدام است، چطور می‌توان آن را بهبود داد، چه مشکلاتی باعث تضعیف آن می‌شود و چطور می‌توان بعد از تضعیفش آن را جبران کرد. با ما همراه باشید تا این موضوع بسیار جذاب را کامل بررسی کنیم.
تکنیک های افزایش بازه توجه و دوری از حواس پرتی
انواع توانایی شناختی كدام است؟
توانایی شناختی ریشه در فعالیت‌های عصبی مغز دارد. این فعالیت عصبی ما را در انجام مهارت‌های فکری و پردازش آن‌ها توانا می‌کند و برای استفاده از آن نیاز نداریم که آموزش ببینیم یا طرز کار آن را بشناسیم. با این حال در بعضی افراد که دچار سکته می‌شوند، این توانایی از دست رفته و تازه متوجه می‌شویم که وجود آن‌ها چقدر ضروری است. برای همین شناخت طرز کار آن و تلاش برای تقویتش بسیار مهم است. با تحقیقاتی که عصب‌شناسان انجام داده‌اند مشخص شده که هر فرد سالم 4 نوع توانایی شناختی دارد که شامل:
- توجه: فرض کنید مغز ما قادر نبود روی یک موضوع تمرکز کرده و توجه‌اش را به یک چیز جلب کند. در اینصورت دیگر نه می‌توانستیم چیزی یاد بگیریم و نه توانایی انجام کاری را برای مدت زمان طولانی داشتیم. اختلال در این توانایی شناختی باعث حواس پرتی می‌شود که البته نوع رایج آن همان ADHD است که با انجام بعضی تمرینات و مصرف بعضی مواد معدنی و پروتئینی قابل تقویت کردن است.
- حافظه: حال فرض کنید ما می‌توانستیم به موضوعات توجه کرده و روی آن‌ها تمرکز کنیم اما هیچ ذخیره اطلاعاتی رخ نمی‌داد. در اینصورت باز هم انجام هر نوع فعالیت فکری و کاری غیرممکن می‌شد زیرا همه ما وابسته به اطلاعاتی هستیم که در طول زندگی خود کسب می‌کنیم و این اطلاعات قدرت تصمیم‌گیری و زندگی عقلانی را به ما می‌دهند. حافظه به دو شکل کوتاه‌مدت و بلندمدت ممکن است دچار اختلال شود که البته برای هر دو راه‌های درمانی نسبتا موفقی وجود دارد.
- منطق و استدلال: این که ما می‌توانیم روی یک موضوع تمرکز کرده و اطلاعات کسب شده توسط آن را به حافظه خود بسپاریم زمانی ارزشمند است که موضوع و اطلاعات مورد نظر را بتوانیم با منطق و استدلال پردازش و حلاجی کنیم وگرنه یا یک دستگاه فیلم‌برداری هیچ تفاوتی نخواهیم داشت. منطق و استدلال به ما قدرت حل مسئله را می‌دهد که دقیقا نقطه متمایز کننده انسان از سایر موجودات است.
- پردازش شنیداری و بصری: چهارمین شکل توانایی شناختی که انسان را چنین قدرتمند کرده، پردازش شنیداری و بصری است. این پردازش در ابتدا که هنوز تکامل نیافته بودیم به ما این قدرت را داده تا دشمن را از دوست تشخیص دهیم و بتوانیم به بقای خود ادامه دهیم. امروزه این توانایی بسیار متنوع شده و یکی از مهم‌ترین جنبه‌های توانایی شناختی ما محسوب می‌شود که قابل تقویت نیز است.
چرا مهارت‌های شناختی اهميت دارد؟
با توضیحاتی که داده شد احتمالا تا حد زیادی مشخص شده که چرا توانایی شناختی اهمیت دارد. هر کدام از ما تا خد خوبی از این توانایی‌ها بهره‌مند هستیم اما اگر کسی برای تقویت آن‌ها تلاش کند، شاهد رشد چشم‌گیر خود در تمام عرصه‌های زندگی خواهد بود. کسی که مهارت‌های شناختی بهتری دارد در شغل، درس خواندن، یادگیری مهارت‌های جدید، ارتباط موثر با دیگران، تجزیه و تحلیل وقایع روز و بسیاری از جنبه‌های مهم دیگر زندگی رشد خواهد کرد. برای همین است که امروزه بسیاری از شرکت‌های بزرگ دنیا، آزمون‌هایی را برای اندازه‌گیری توانایی شناختی داوطلبان خود برگزار کرده و بر اساس نمره این آزمون دست به انتخاب کارمندان خود می‌زنند.
انعطاف پذیری شناختی چیست؟
چگونه توانایی شناختی را بهبود ببخشیم؟
رشد توانایی شناختی نیازمند انجام یک سری تمرین مداوم در طول زمان است و این‌گونه نیست که مثلا یک قرص بخورید یا کار خاصی انجام دهید و در یک شب به سوپرمن تبدیل شوید. بسیاری از محققین حتی بر این باورند که بعضی از جنبه‌های توانایی شناختی ما با تمرین افزایش نمی‌یابد بلکه باید به‌صورت تکاملی چندین نسل بگذرد تا انسان‌های آینده در آن جنبه‌ها قدرتمند‌تر شوند. با این حال هیچ کاری نشد ندارد و با بعضی تمرینات می‌توانید بسیاری از جنبه‌های توانایی شناختی خود را بهبود دهید. این تمارین را در ادامه به‌صورت مختصر توضیح می‌دهیم.
فعالیت جسمانی بیشتر و منظم
اگر به‌صورت پایدار و منظم فعالیت جسمانی خود را افزایش دهید، شاهد رشد بعضی از جنبه‌های توانایی شناختی خود خواهید بود. علت آن هم این است که فعالیت بدنی مثل ورزش باعث تنظیم ترشح هورمون‌ها شده و این ترشح هورمونی منظم شده به بهبود عملکرد مغز و بخش شناختی آن منجر می‌شود.
با تجربیات جدید روبرو شوید
روبرو شدن با تجربیان جدید باعث می‌شود بخش قدرت حل مسئله دستگاه شناختی شما با چالش روبرو شده و تمرین خوبی داشته باشد. برای مثال تجربه یادگیری یک ساز جدید یا زبان جدید باعث می‌شود توانایی تجزیه و تحلیل مغز شما دچار چالش شده و برای رهایی از این چالش خود را بهبود بخشد.
بازی فکری انجام دهید
بسیاری از کلینیک‌های شناختی امروزی دنیا برای تقویت توانایی شناختی کودکان استثنایی یا افرادی که به‌تازگی تجربه سکته مغزی را پشت‌سر گذاشته‌اند از بازی‌های فکری استفاده می‌کنند تا توانایی شناختی این افراد را بهبود بخشند. انجام بازی فکری حتی در حد چند دقیقه در روز باعث افزایش قدرت توانایی شناختی مغز شما می‌شود.
خواب کافی
داشتن 8 ساعت خواب پیوسته در طول شبانه‌روز برای مغز ضروری است. خوابیدن باعث می‌شود مغز فرصت کافی برای جااندازی مهارت‌های جدیدی که یاد گرفته داشته باشد و دوباره انرژی لازم برای رفتن به مرحله بعدی یادگیری و فعالیت شناختی را کسب کند. همچنین خواب کافی باعث آرامش روان شما خواهد شد که یکی از پیش زمینه‌های ضروری درست عمل کردن بخش شناختی مغز شما است.
استرس قاتل توانایی شناختی است
سعی کنید از هر موقعیت استرس‌زا یا مواد خوراکی و چیزهایی مثل سیگار و الکل که سطح استرس را بالا می‌برند دوری کنید زیرا این موارد باعث آسیب به بخش شناختی مغز شما می‌شوند. برای کاهش استرس یکی از بهترین روش‌ها این است که در طول روز برای 15 دقیقه مدیتیشن کرده و به هیچ چیزی فکر نکنید. پیشنهاد میشه از پکیج فرکانس های خواب عمیق و یوگا نیدرا استفاده نمایید.
چگونه سریع و آسان به خاطر بیاریم؟
کاربردهای نقاط قوت شناختی چیست؟
اگر شما بتوانید نقاط ضعف و قوت دستگاه شناخت خود را بشناسید، آن‌گاه می‌توانید یک مسیر بسیار مناسب برای رشد شخصیتی و حرفه‌ای خود بر اساس این نقاط قوت شناختی ترسیم کرده و به فردی موفق تبدیل شوید. برای یافتن این نقاط قوت شاختی کافی است یک کاغذ جلوی روی خود گذاشته و هر چیزی که در آن مهارت دارید را بنویسید و از 1 تا 10 به خود نمره دهید. سپس آن مواردی که ممکن است با سرمایه‌گذاری روی آن‌ها بتوانید در مسیر شغلی و ارتباطی خود پیشرفت کنید را انتخاب کرده و یک برنامه چند ساله برای تقویت و استفاده از آن مهارت‌های شناختی بنویسید و راه خود را آغاز کنید.
تفکر منطقی و عقلانی چه نقشی در توانایی شناختی دارد؟
تفکر منطقی و عقلانی یکی از نتایج بسیار مهمی است که توانایی شناختی برای انسان داشته است. برای همین با تقویت تفکر منطقی و عقلانی، می‌توان روی بهبود توانایی شناختی اثر گذاشت. هر چقدر شما بیشتر درگیر موضوعی که نیازمند تفکر منطقی و عقلانی است باشید، نتیجتا توانایی شناختی شما نیز بهبود می‌یابد. برای همین است که مثلا کسانی که کارشان تحقیق و پژوهش است از توانایی شناختی بسیار بالایی بهره‌مند هستند. حل مسائل ریاضیاتی و منطقی می‌تواند تمرین بسیار مناسبی باشد که نتیجه آن بهبود توانایی شناختی است.
توانمندسازی شناختی در افراد با آسیب های مغزی
از مهم‌ترین مضراتی که افراد دارای آسیب‌های مغزی دچارش می‌شوند و گاهی جبران ناپذیر است، اختلال در توانایی شناختی است. مثلا کسانی که سکته مغزی می‌کنند یا ضربه‌ای به سرشان وارد می‌آید، در بسیاری مواقع دچار اختلال در مهارت کلامی یا تجزیه و تحلیل بصری می‌شوند. تحقیقاتی که امروزه عصب‌شناسان روی این افراد انجام داده‌اند نشان داده است که می‌توان با انجام بعضی تمارین و روش‌های درمانی جدید، به بهبود توانایی شناختی آن‌ها تا حد خوبی کمک کرد. این روش‌ها شامل:
- انجام فعالیت‌هایی مثل یوگا و مدیتیشن که به آگاهی ذهنی کمک می‌کند
- توصعه مهارت‌هایی که به مدیریت استرس کمک می‌کند مثل تنفس عمیق و کنترل آرامش در شرایط گوناگون
- تمرین برای حل مسئله مثل جدول حل کردن یا درگیر شدن با بازی‌های شناختی که به توانایی حل مسئله بیماران کمک می‌کند
- قرار دادن افراد در ارتباط‌هایی که نیازمند تفکر عقلانی و استدلال منطقی است مثل بحث درباره موضوعات چالش برانگیز
- آموزش مدیریت زمان برای منظم شدن مغز و توانا سازی آن برای استمرار در انجام کارهای گوناگون مثل یادگیری یم مهارت جدید یا حاضر شدن سر کلاس‌های مختلف
چرا بعد از سکته از توانمندسازی شناختی استفاده کنیم؟
در کل سکته باعث می‌شود که عملکردهای شناختی مغز برای مدتی مختل شود. برای همین لازم است که بعد از سکته حتما یک دوره توانمندسازی شناختی برای بیمار برگزار شود. این دوره می‌تواند به وی کمک کند تا:
- اختلالت ایجاد شده در حافظه کوتاه مدت یا بلند مدت فرد دچار سکته بهبود یابد و توانایی تصمیم‌گیری وی مثل سابق شود.
- بعد از سکته افراد دچار اضطراب و استرس بسیار زیادی می‌شوند برای همین دوره‌های توانمندسازی شناختی به آن‌ها کمک می‌کند تا راحت‌تر بتوانند این استرس را مدیریت کنند.
- بهبود کیفیت زندگی افرادی که دچاز سکته شده‌اند نیز یکی دیگر از نتایج مثبت دوره‌های توانمندسازی شناختی است. این توانمندسازی به افراد کمک می‌کند تا مهارت‌های کلامی و ارتباطی خود را بهبود داده و مثل دوران قبل از سکته شده و اعتماد به نفس از دست رفته خود را بازیابند.
درمان توانمندسازی جبرانی چیست؟
امروزه برای افرادی که یک سکته را پشت‌سر گذاشته‌اند یا دچار آسیب مغزی شده‌اند، یک دوره توانمندسازی جبرانی برگزار می‌شود تا مهارت‌های شناختی که از دست داده‌اند را دوباره به دست آورند. این دوره شامل تمرین‌هایی بسیار مفید و متنوع برای افراد است تا بتوانند توانایی شناختی 4 گانه خود را که درباره آن توضیح دادیم دوباره جبران کرده و از مشکلاتی که برای سیستم شناخت آن‌ها بوجود آمده است به‌سادگی عبور کنند.
افرادی که تحت تاثیر سکته یا آسیب مغزی توانایی شناختی‌شان تضعیف شده، در زندگی خود با مشکلات بزرگی روبرو می‌شوند برای همین یکی از مهم‌ترین اهداف درمان این افراد این است که کیفیت زندگی آن‌ها دوباره مثل سابق شده و حتی بهتر از قبل شوند. این روش درمانی باعث می‌شود افراد بتوانند دوباره مهارت‌های از دست رفته خود را بازیابی کرده و به زندگی عادی بازگردند.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم هر آن چه لازم است راجع به توانایی شناختی و اهمیت آن در زندگی بدانید را به شما توضیح دهیم. برای همین ابتدا این توانایی را تعریف کردیم و سپس با بررسی انواع آن، توضیح دادیم که چطور هر بخش از این توانایی مسئول مهارت‌های شناختی گوناگونی است که در زندگی داریم. در انتها نیز به روش‌هایی برای تقویت هر کدام پرداختیم و توضیح دادیم اگر کسی دچار سکته مغزی شده باشد چطور می‌تواند از درمان توانمندسازی شناختی برای بهبود زندگی خود استفاده کند.
سوالات متداول
انواع توانایی شناختی کدام است؟
توانایی شناختی به 4 بخش تقسیم می‌شود که شامل: توجه یا همان توانایی تمرکز روی موضوعات، حافظه به دو شکل کوتاه‌مدت و بلندمدت، توانایی تفکر منطقی و استدلال عقلانی و پردازش بصری و شنیداری است.
آیا یوگا و مدیتیشن به بهبود توانایی شناختی کمک می‌کند؟
بله. انجام تمرینات یوگا و مدیتیشن به افراد کمک می‌کند تا توانایی شناختی خود را بهبود بخشند. این تمرینات در دوره‌های توانمندسازی شناختی با قدرت بکار گرفته شده و نتایجی مفید دارند.
چرا بهتر است بعد از سکته از درمان توانمندسازی جبرانی استفاده شود؟
زیرا این روش درمانی به افراد دچار اختلال در توانایی شناختی کمک می‌کند تا کیفیت زندگی خود را بهبود بخشیده و بتوانند مثل قبل ارتباط کلامی و مهارت‌های تفکر منطقی و عقلانی خود را بازیابند.
منابع:
موزیک مناسب اختلال کم توجهی (ADHD) یا بیش فعالی
⭕️اطلاعيه جديد
قابل توجه دانشجويان ، دانش اموزان ، معلمين عزيز
دوره آموزشى عصب شناسى تكنيك هاى نوين روشهاى مطالعه و يادگيرى از منظر علم نوروساينس با توجه به بهبود عملكرد مغز و تقويت حافظه در وبسايت راديو بينا براى شما عزيزان قابل دسترسى است.
⭕️ اطلاعیه جدید
هم اکنون بسته جدیدموزیک‌های دلتا برای بهبود کیفیت خواب به همراه یوگای نیدرا که حالتی شبیه به خواب را در شما ایجاد می‌کند، در وبسایت آماده استفاده شماست. همچنین دوستانی که بسته قبلی با عنوان «فرکانس‌های افزایش تمرکز و کارایی مغز» را تهیه کردند، موزیک های جدیدی به این بسته اضافه شده که برای تقویت یادگیری بسیار مؤثره. برای دسترسی به این آپدیت جدید نیاز به خرید مجدد بسته ندارید و فقط کافیه به حساب کاربریتون که این محصول را قبلاخریداری کردید، وارد بشید.
⭕️ خبر جدید چی داریم؟
🔆لينك دسترسى به فركانس خواب عميق و يوگا نيدرا👇
🔆لينك دسترسى به فركانس تقويت حافظه و قدرت يادگيرى👇
ورکشاپ تله‌ها در وبسایت بارگذاری شده و میتونید به فایل های صوتی و ویدئوهای آموزشی این دوره دسترسی داشته باشید. وارد وبسایت رادیو بینا بشید و در قسمت ورکشاپ ها، در این ورکشاپ ثبت نام کنید. راستی یادتون نره پیش نیاز این دوره، ورکشاپ پیله ست که رایگانه. اما برای تاثیر بیشتر، بهتره اول ورکشاپ پیله را بگذرونید.
📌ورکشاپ تله‌ها شروع شده و میتونید شروع به مطالعه دروس کنید.
ورکشاپ رایگان شناسایی طرحواره‌ها( تله‌ها)
📌پیش نیاز دوره تله ها
ورکشاپ 21 روزه پیله
منتظر نظرات پرمهرتون هستیم. هیچ کدام از محتواهای درج شده در رادیو بینا جنبه درمانی و تراپی نداشته و تنها تلنگری برای شماست که با واکاوي مشکلات خود، نسبت به درمان ریشه ای آن از یک مشاور و روان درمانگر کمک بگیرید.
#psychology_plus #هم-قبیله-شو #هم_قبیله
📌 لطفا سوالات خودتون رو در انجمن رادیو بینا مطرح کنید؛ تا مشاورین و کارشناسان ما به آن پاسخ دهند.
---------------------------------------------------------------
لینک های ورود به شبکه های اجتماعی رادیو بینا
خانه
دوره
پادکست
کتاب
انجمن
نظرات
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند