اضطراب چیست و راه های مقابله با آن
1402-6-17
2705 نفر
2705 نفر
زمان مطالعه: 11 دقیقه
دسته بندی: فهرست مطالب
اضطراب یک احساس ناخوشایند مثل ناراحتی یا ترس است که می‌تواند خفیف یا خیلی شدید باشد. انسانی وجود ندارد که درجات مختلفی از اضطراب را در زندگی خود حس نکرده باشد. شاید اولین تجربه احساس اضطراب هنگامی برای ما رخ داده باشد که امتحان داشتیم. ترس اینکه نکند نمره پایینی در امتحان کسب کنیم همواره باعث اضطراب ما شده است.
اما آیا اضطراب می‌تواند به یک بیماری مزمن تبدیل شود؟ انواع اضطراب کدام است و درنهایت چه راه‌های پیشگیری و درمانی برای این وضعیت روانی وجود دارد؟ در این مقاله قصد داریم به این سوالات و سوالاتی مشابه آنها که درباره اضطراب وجود دارد، پاسخ دهیم. تا پایان مقاله همراه ما شوید تا هر آنچه درباره اضطراب لازم است بدانید را برای شما شرح دهیم.
⭕️ درمان و پیشگیری از افسردگی
اختلال اضطراب چیست؟
پیش از هر چیز لازم است یک تعریف علمی برای اختلال اضطراب ارائه کنیم و براساس آن به بررسی انواع اضطراب و راه‌های پیشگیری و درمان آن بپردازیم. اختلال اضطراب (anxiety disorder) وضعیتی است که در آن احساس اضطراب و ترس به شدت زیاد شده و به یک بیماری مزمن تبدیل می‌شود. بعد از اختلالات روانی حاصل شده از مصرف مواد مخدر، اختلال اضطراب شایع‌ترین اختلال روانی درمیان مردم است.
نکته مهم این است که بدانید هر انسانی درصدی از اضطراب را به صورت طبیعی در زندگی خود تجربه می‌کند، اما لزوما منجربه اختلال اضطراب نمی‌شود. این اختلال زمانی ایجاد می‌شود که تجربه اضطراب و ترس به یک عادت یا احساس دائم تبدیل شده و زندگی فرد را مختل کند. تبدیل اضطراب طبیعی به اختلال اضطراب علت‌ها و شکل‌های مختلفی دارد که در ادامه بیشتر راجع به آنها توضیح خواهیم داد.
⭕️ هشت نشانه که باید به تراپیست مراجعه کنید | Eight warning sign, It's time to see a therapist
علائم اختلال اضطراب چیست؟
ما به صورت غریزی می‌توانیم تشخیص دهیم که آیا یک فرد اضطراب دارد یا خیر؟ اما این توانایی غریزی برای تشخیص اینکه کسی دچار اختلال اضطراب است یا نه کافی نیست. برای مثال کسی که به زودی قرار است یک امتحان سخت را پشت‌سر بگذارد و اضطراب دارد، ناآرام است، کمی غمگین به نظر می‌رسد و ممکن است ترسیده باشد. ما با دیدن این نشانه‌ها پی می‌بریم که وی به‌خاطر امتحان دشواری که پیشِ رو دارد، مضطرب است. اما کسی که اختلال اضطراب دارد چه نشانه‌هایی از خود بروز می‌دهد؟
علائم اختلال اضطراب می‌توانند بسیار متنوع باشند و بسته به نوع خاص اختلال و شدت آن، تفاوت‌هایی داشته باشد. با این حال شایع‌ترین این نشانه‌ها عبارتست از:
1. نگرانی یا ترس: افراد مبتلا به اختلال اضطراب ممکن است تجربه نگرانی یا ترس شدید و مداوم در موقعیت‌ها یا در مواجهه با اشخاص و اشیاء خاصی داشته باشند.
2. علائم فیزیکی: نگرانی‌ها و ترس‌های شدید ممکن است باعث بروز علائم جسمی مانند افزایش ضربان قلب، فشار روی قفسه سینه، تنگی نفس، لرزش‌های بدن و حتی تعریق شدید شوند.
3. اختلال در خواب: اختلال اضطراب می‌تواند باعث مشکلات در خواب مثل دشواری در خوابیدن، بیدار شدن ناگهانی در شب همراه با نگرانی‌ها، یا خواب بی‌آرام شوند. پیشنهاد میشه مقاله گابا قدرتمند ترین انتقال دهنده عصبی را حتما مطالعه نمایید.
4. تغییرات رفتاری: افراد ممکن است به علت نگرانی‌ها و ترس‌های خود، رفتارهایی مانند اجتناب از بعضی موقعیت‌ها یا مواجهه با اشخاص و اشیاء خاص بروز دهند. همچنین، ممکن است تمایل به ترک فعالیت‌های روزمره داشته باشند.
5. تغییر در تمرکز و توجه: افراد ممکن است دچار مشکلات در تمرکز، توجه و حافظه شوند که ممکن است به علت تمرکز روی نگرانی‌ها و ترس‌هایشان باشد.
📍 هشت انتخاب مهم زندگی | Strengthen the frontal lobe of your brain with these methods.
دلایل اختلال اضطراب
تبدیل اضطراب طبیعی به اختلال اضطراب می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. دلایلی که گاه با هم بروز می‌کنند و گاه به‌تنهایی کافی هستند. اصلی‌ترین این دلایل عبارتند از:
1. عوامل ژنتیکی: ژنتیک نقش مهمی در افزایش احتمال بروز اختلال اضطراب دارد. در بسیاری از موارد، افرادی که سابقه خانوادگی در اختلال اضطراب دارند، با احتمال بالاتری به این اختلال مبتلا می‌شوند. اما ژنتیک تنها یک عامل است و محیط و تجربیات نیز تأثیر قابل توجهی دارند.
2. مواد شیمیایی مغزی: اختلالات شیمیایی در مغز، به ویژه اختلال‌های مرتبط با عصب‌های گاما-آمینوبوتیریک اسید (GABA) و سروتونین، ممکن است به بروز اختلالات اضطراب منجر شوند. این مواد شیمیایی نقش مهمی در کنترل احساسات، تنظیم خواب و تمایل به نگرانی دارند.
3. تجربیات محیطی: تجربیات ناخوشایند در زندگی مانند واقعه‌های ترسناک، استرس‌های شدید، فشارهای اجتماعی، ضربه‌های روانی و... می‌توانند به بروز اختلال اضطراب کمک کنند.
4. عوامل روانشناختی: نگرانی‌ها و اضطراب‌ها ممکن است به‌خاطر وجود افکار، باورها و الگوهای منفی در ذهن فرد باشند. مثلاً، پرخاشگری نسبت به خود، کمبود اعتماد به نفس و تمایل به فکر کردن در مورد نتایج منفی ازجمله این فکرها و باورهاست.
5. فشارهای اجتماعی و فرهنگی: فشارهای اجتماعی، اقتصادی یا فرهنگی مانند انتظارها و نیازهای اجتماعی، ممکن است به افزایش احتمال اختلال اضطراب منجر شوند.
تاثیر غذا بر روی افسردگی و اضطراب
انواع اضطراب کدام است؟
انواع اختلال اضطراب بسیار متنوع بوده و هر کدام با ویژگی‌ها و علائم خاص خودشان همراه هستند. در زیر به برخی از انواع رایج اختلالات اضطراب اشاره می‌کنیم:
1. اختلال اضطراب عمومی (Generalized Anxiety Disorder - GAD): در این اختلال، فرد تجربه نگرانی و استرس مداوم در مورد موقعیت‌های مختلف دارد، حتی اگر دلیل مشخصی برای این نگرانی‌ها وجود نداشته باشد.
2. اختلال ترس اجتماعی (Social Anxiety Disorder - SAD): افراد مبتلا به این اختلال در مواقع اجتماعی یا در تعامل با دیگران احساس نگرانی شدیدی دارند و ممکن است به همین دلیل اجتماع گریز شوند.
3. اختلال وسواسی-اجباری (Obsessive-Compulsive Disorder - OCD): در این اختلال، افراد دچار افکار وسواسی (افکار تکراری و ناخواسته) و رفتارهای اجباری (اعمال تکراری به عنوان واکنش به افکارشان) می‌شوند.
4. اختلال ترس واضح (Specific Phobia): افراد در این اختلال ترس شدیدی از یک موقعیت، اشیاء خاص یا مکان‌های خاص دارند. این ترس می‌تواند به شدت تداوم داشته باشد و توانایی انجام فعالیت‌های روزمره را مختل کند.
چطور مغزتان را سیم کشی کنیم!؟
اضطراب در بارداری
اضطراب در دوره بارداری یک تجربه رایج است و ممکن است بر اثر تغییرات هورمونی، تغییرات سبک زندگی و همچنین نگرانی‌های مربوط به بارداری و تولد ایجاد شود. در زیر به برخی از جنبه‌های مرتبط با اضطراب در دوره بارداری اشاره می‌کنیم:
1. اضطراب مرتبط با نگرانی از تغییرات جسمانی: تغییرات در سطوح هورمون‌ها، تغییر در وزن، تغییرات در ظاهر جسم و دیگر تغییرات جسمانی ممکن است باعث ایجاد نگرانی‌های جدید در مادران باردار شود.
2. اضطراب مرتبط با نگرانی از سلامت جنین: بسیاری از زنان در دوران بارداری نگرانی‌هایی در مورد سلامت جنین خود دارند. این نگرانی‌ها می‌توانند به علت عدم قابلیت کنترل مستقیم بر روند باروری ایجاد شوند.
3. اضطراب مرتبط با ترس از زایمان: ترس از فرآیند زایمان و تجربه درد ممکن است باعث اضطراب و نگرانی شدیدی در زنان باردار شود.
4. اضطراب مرتبط با تغییرات در زندگی روزمره: تغییرات در زندگی روزمره، مسئولیت‌های جدید و نگرانی‌های مرتبط با چگونگی ایفای نقش کادر ممکن است به افزایش اضطراب در بارداری منجر شود.
5. اضطراب پس از تولد (اختلال افسردگی پس از زایمان): پس از تولد نیز ممکن است اضطراب در مادران تجربه شود، که در برخی موارد می‌تواند به اختلال افسردگی پس از زایمان (Postpartum Depression) منجر شود.
مقابله با افکار منفی [روش های علمی و اصولی]
اضطراب در نوجوانان
اختلالات اضطراب در نوجوانان نیز یک موضوع مهم است و ممکن است تأثیر زیادی بر زندگی و عملکرد آنها داشته باشد. نوجوانی دوره‌ای از تغییرات شدید فیزیکی، روانی و اجتماعی است که ممکن است باعث افزایش اضطراب شود. در زیر به برخی از جنبه‌های مرتبط با اضطراب در نوجوانان اشاره می‌کنیم:
1. اضطراب مرتبط با تغییرات هورمونی: تغییرات شدید در هورمون‌ها و تغییرات فیزیکی در دوران نوجوانی ممکن است باعث ایجاد نگرانی‌های شدید در نوجوانان شود.
2. اضطراب مرتبط با تغییرات اجتماعی: تغییر در رفتارها، دوستی‌ها و ارتباطات اجتماعی ممکن است منجر به اضطراب شدیدی در نوجوانان شود. تجربه پذیرفته‌شدن یا ردشدن، اختلاف عقاید و سلایق با دیگران و تعامل با هم‌سالان می‌تواند این اضطراب را تشدید کند.
3. اضطراب مرتبط با ترس از عملکرد: نوجوانان ممکن است از ترس ضعف در عملکردها مانند ضعف عملکرد در مدرسه، ورزش یا فعالیت‌های اجتماعی رنج ببرند.
4. اضطراب مرتبط با تغییرات ذهنی و هویتی: در دوره نوجوانی، فرد در حال کشف هویت و ارتباط خود با جهان است، که این موضوع ممکن است به افزایش اضطراب وی منجر شود.
5. اضطراب مدرسه و تحصیلات: تجربه فشارها در مدرسه، امتحان‌ها، تکالیف و تحصیلات ممکن است به افزایش اضطراب در نوجوانان منجر شود.
6. اضطراب مرتبط با تکنولوژی و رسانه‌ها: نوجوانان از تکنولوژی و رسانه‌ها به شدت استفاده می‌کنند و این موضوع می‌تواند به اضطراب و نگرانی‌های آنها در ارتباط با فضای مجازی و تنش‌های آن دامن بزند.
اضطراب در نوجوانان می‌تواند تأثیرات منفی بر تعلم، روابط اجتماعی، اعتماد به نفس و بهبود روحی داشته باشد. مهم است که والدین، مربیان و متخصصین بهداشت روانی در این موارد نقش موثری ایفا کنند.
عوارض ابتلا به اضطراب چیست؟
ابتلا به اختلال اضطراب می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر زندگی فرد داشته باشد. این تأثیرات می‌توانند در ابعاد مختلف فیزیکی، روانشناختی، اجتماعی و کیفیت زندگی مشاهده شوند. در زیر به برخی از عوارض ابتلا به اختلال اضطراب اشاره می‌کنیم:
1. عوارض فیزیکی: اختلال اضطراب می‌تواند باعث تپش قلب، سردردهای طولانی مدت، اختلال در خواب، حواس پرتی، کاهش سلامت دستگاه گوارش و تعرق بیش از حد شود.
2. عوارض روانشناختی: اختلال اضطراب می‌توانند منجربه حافظه ضعیف، داشتن افکار منفی مداوم، خیالبافی‌های غیرواقعی، بدبینی و ناراحتی دائمی شود.
3. عوارض اجتماعی: افراد مبتلا به اختلال اضطراب ممکن است به مشکلات در برقراری ارتباط‌های اجتماعی، شرکت در فعالیت‌های گروهی و نهایتاً اجتماع گریزی دچار شوند.
4. کاهش کیفیت زندگی: افراد ممکن است به علت اضطراب مدام، تجربه‌های مثبت زندگی را از دست بدهند، از رویدادها و فرصت‌های جدید اجتناب کنند و به دلیل نگرانی‌ها و ترس‌ها اعتماد به نفس خود را از دست دهند.
5. تأثیر بر تحصیلات و شغل: اختلالات اضطراب می‌تواند عملکرد تحصیلی یا شغلی را تحت تأثیر قرار دهد. کمبود تمرکز، ترس از تعاملات اجتماعی در محیط تحصیل یا کار و ترس از تکرار اشتباهات می‌تواند کیفیت عملکرد تحصیلی و شغلی فرد را کاهش دهد.
6. فشارهای روانی بر خانواده و روابط: اختلالات اضطراب ممکن است منجر به فشارهای روانی در خانواده، روابط دوستانه یا ارتباطات دیگر شوند. افراد دارای اختلال اضطراب می‌توانند تأثیرات منفی خود را به دیگران منتقل کنند.
راهکارهایی برای درمان افسردگی شدید
تشخیص اختلال اضطراب
با اینکه مشاهده علایمی که برای اضطراب نام بردیم می‌تواند تاحدی به ما در تشخیص این اختلال در افراد کمک کند، اما درنهایت این روانپزشک‌ها و روانشناس‌ها هستند که این اختلال را تشخیص می‌دهند. روش‌هایی که برای تشخیص دقیق اختلال اضطراب توسط روانشناسان و روانپزشکان مورد استفاده قرار می‌گیرد عبارتند از:
1. معاینه بالینی: این مرحله شامل مصاحبه دقیقی با فرد مبتلا به اضطراب است تا تاریخچه بالینی، علائم، عوامل ترغیب‌کننده و عوامل تسهیل‌کننده مشخص شوند. متخصص معمولاً از سوالات مرتبط با افکار، احساسات، رفتارها و تجربیات مربوط به اضطراب استفاده می‌کند.
2. پرسش‌نامه‌ها و مقیاس‌های ارزیابی: متخصصان از پرسش‌نامه‌ها و مقیاس‌های مشخصی برای ارزیابی و اندازه‌گیری شدت و نوع اضطراب استفاده می‌کنند. این پرسش‌نامه‌ها به فرد کمک می‌کنند تا احساسات، تجربیات و علائم خود را به شیوه‌ای سازمان‌یافته بیان کنند.
3. بررسی سابقه پزشکی خانوادگی: اطلاعات در مورد سابقه پزشکی خانوادگی افراد نیز می‌تواند مفید باشد. برخی اختلالات بالینی و علائم جسمی ممکن است به شکل ناخواسته با اضطراب مرتبط باشند.
4. بررسی علایم جسمی: ممکن است پزشک برخی آزمون‌های فیزیکی یا آزمایش‌های مختصری انجام دهد تا علایم جسمی مشابه اضطراب را از علائم بیماری‌های دیگر تمایز دهد.
5. استفاده از معیارهای تشخیصی: متخصصان از منابع تشخیصی معتبر مانند DSM-5 (راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی) استفاده می‌کنند تا مطمئن شوند که علایم فرد با معیارهای تشخیصی مطابقت دارد.
6. آزمایش‌های تشخیصی بیولوژیکی: در برخی موارد، آزمایش‌های بیولوژیکی مانند آزمایش‌های خون و تصویربرداری مغز ممکن است برای اطمینان انجام شود.
راه های درمان اضطراب چگونه است؟
درمان اضطراب معمولاً توسط متخصصین و پزشکان انجام می‌شود. برای درمان اضطراب از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود که معمولاً از ترکیب مشاوره روانشناختی و در برخی موارد مصرف داروها تشکیل شده است. برخی از راه‌های متداول درمان اضطراب عبارتند از:
1. مشاوره روانشناختی: مشاوره مبتنی بر روانشناسی ممکن است از جمله راه‌های مؤثر در درمان اضطراب باشد. در این نوع درمان، فرد با مشاور یا روانشناس کار می‌کند تا الگوهای تفکر منفی و رفتارهای نامطلوب را شناسایی کرده و راه‌هایی برای تغییر آنها بیاموزد.
2. تکنیک‌های آرامش‌بخش: این تکنیک‌ها شامل تمرین‌های تنفس عمیق، مدیتیشن، یوگا و تمرینات آرامش‌بخش می‌شوند که به کاهش تنش‌های جسمی و روانی کمک می‌کنند.
3. تکنیک‌های تنظیم شدت عاطفی: این تکنیک‌ها به افراد کمک می‌کنند تا شیوه‌های بهتری برای تغییر شدت احساسات منفی پیدا کنند.
4. درمان شناختی-رفتاری (CBT): یک روش درمانی پرکاربرد برای درمان اختلال اضطراب است. در این روش، فرد با مشاور یا روانشناس صحبت می‌کند تا الگوهای تفکر منفی را شناسایی کند و آنها را به تدریج با تفکرهای مثبت و رفتارهای بهبود‌بخش تعویض کند.
5. دارو درمانی: در موارد شدیدتر اختلال اضطراب، پزشک ممکن است داروهای ضد اضطراب یا ضدافسردگی تجویز کند. این داروها به کنترل علائم اضطراب کمک کرده و معمولاً با مشاوره و نظارت پزشک مصرف می‌شوند.
تفاوت افسردگی و اضطراب | نکات علمی و معتبر
پیشگیری اختلال اضطراب
مشخص است که پیشگیری از اختلال اضطراب راه بهتری است از درمان آن. اما آیا می‌توان از بروز این اختلال پیشگیری کرد؟ بله راه‌هایی برای پیشگیری از اختلال اضطراب وجود دارد که عبارتند از:
1. مدیریت استرس: یادگیری مهارت‌های مدیریت استرس و تنش می‌تواند به این امر کمک کند.
2. سلامت جسمی: توجه به سلامت جسمی بر روی سلامت روانی نیز موثر است. فعالیت‌های ورزشی منظم، تغذیه سالم و خوب خوابیدن به پیشگیری از اضطراب کمک می‌کند.
3. مهارت‌های ارتباطی: یادگیری مهارت‌های ارتباطی مؤثر و توانایی برقراری روابط سالم با دیگران می‌تواند از ایجاد تنش‌ها و نگرانی‌های اضطرابی جلوگیری کند.
4. پشتیبانی اجتماعی: ارتباط با دوستان، خانواده و افراد دیگر می‌تواند به کاهش احساس تنهایی و بروز اضطراب کمک کند.
5. مراقبت از خود: وقت برای استراحت، تفریح و فعالیت‌هایی که از آنها لذت می‌برید را در برنامه روزانه خود قرار دهید.
6. مدیریت زمان: یادگیری مهارت‌های مدیریت زمان می‌تواند به کاهش تنش‌ها و اضطراب‌های مرتبط با عقب افتادن کارهای مهم کمک کند.
آیا اضطراب را می‌توان درمان کرد؟
اضطراب یک بخش از طبیعت انسان است و به‌خودی خود اختلال محسوب نمی‌شود، به همین دلیل صحبت از درمان آن معنا ندارد، اما می‌توان آن را کنترل کرد. دراقع اگر این واکنش طبیعی به ترس‌ها و اتفاقات بیرونی از جایی به بعد بدون تحریک بیرونی بروز کند، آنگاه با اختلال اضطراب روبرو هستیم و می‌توان آن را نوعی بیماری دانست.
برای کنترل اختلال اضطراب نیز راه‌هایی که نام بردیم مثل استفاده از مشاوره یا دارو درمانی موثرترین راه‌های درمانی محسوب می‌شوند.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم که درباره اختلال اضطراب، انواع آن، عوامل پدیدآورنده و راه‌های پیشگیری و درمانش توضیحی کامل ارائه دهیم. نکاتی که گفته شد می‌تواند به ما کمک کند تا بهتر با این اختلال روبرو شویم و تا جایی که توان داریم از بروز آن جلوگیری کنیم. داشتن جسم و ذهنی سالم در گرو شناخت اختلال اضطراب و نشانه‌های آن است.
سوالات متداول
۱.علت دلهره و اضطراب چیست؟
- دلهره و اضطراب علل مختلفی ازجمله عوامل ژنتیکی، تجربیات، محیط و شرایط می‌تواند داشته باشد. دلهره و اضطراب پاسخ طبیعی بدن به شرایط خاصی است که در آن احساس ترس می‌کنیم.
۲. اصلی‌ترین نشانه اضطراب چیست؟
- اصلی‌ترین نشانه اضطراب را می‌توان عدم تمرکز فیزیکی و ذهنی دانست که خود را با ناآرامی بدنی و ذهنی نشان می‌دهد.
۳. آیا اضطراب ناشی از استرس است؟
- اضطراب و استرس می‌توانند همراه هم بروز کنند اما اینگونه نیست که همیشه اضطراب ناشی از استرس باشد بلکه عوامل محیطی، ژنتیکی و تجربیات محیطی باعث بروز اضطراب می‌شود.
منابع
https://www.healthline.comhttps://www.psychologytoday.com
https://www.amenclinics.com/conditions/anxiety/
https://www.healthline.com/health/stress-and-anxiety
https://www.healthline.com/health/natural-ways-to-reduce-anxiety
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5573566/
https://www.healthline.com/health/pregnancy/anxiety-coping-tips
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4499279/
https://www.nimh.nih.gov/health/topics/anxiety-disorders
https://www.healthline.com/health/anxiety
https://www.psychiatry.org/patients-families/anxiety-disorders/what-are-anxiety-disorders
https://www.health.harvard.edu/blog/how-can-you-manage-anxiety-during-pregnancy-202106252512
خانه
دوره
پادکست
کتاب
انجمن
نظرات
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شدهاندبسیار عالی بود اما در انواع اضطراب که مطرح شد براساس dsm5 نبود .چون اختلال وسواسی جدا شده است.روی هم رفته ازشما خانم دکتر متشکرم که مطالب خیلی زیبا برای ما ارسال می‌کنید. من تمام مطالب شما را دنبال میکنم
ممنون از دقت نظر و توجه تون همه سعیمون اینه که بتونیم با زبان ساده و بدون پیچیدگی مطالب تخصصی را برای مخاطبان با هر قشر و تحصیلاتی توضیح بدیم باعث افتخار ماست که شما را در جمع خودمون داریم 🍀