تاثیر استرس مزمن بر روی دستگاه گوارش+راه حل علمی
1402-3-24
2447 نفر
2447 نفر
زمان مطالعه: 14 دقیقه
دسته بندی: فهرست مطالب
استرس مزمن میتواند موجب التهاب
روده شود. امروزه دانشمندان دریافته‌اند که اضطراب و استرس به عنوان محرک روانی به
صورت سلسله‌وار باعث تحریک شیمیایی مغز شده و در انتها به سلول‌های ایمنی روده نیز
آسیب وارد میکند.
واقعیت این است که روده و مغز به هم
متصل هستند و تعداد زیادی سلول‌های عصبی در روده ما وجود دارند. دکتر کنت کخ استاد
مرکز علوم پزشکی دانشگاه ویک فارست در وینستون کارولینای شمالی بیان میکند «استرس
میتواند روی هر بخش از دستگاه گوارش تاثیر بگذارد».
بخش زیادی از روده توسط سیستم عصبی
مرکزی مغز و نخاع کنترل میشود. همچنین دستگاه گوارش نیز دارای سیستم عصبی درونی
مجزاست که به عنوان یک بخش درونی شناخته میشود. همه اینها نشان می‌دهد که مدیریت
استرس، تاثیر عمیقی روی دستگاه گوارش دارد و مانع از التهاب روده میشود. در ادامه
بیشتر چگونگی تاثیر استرس مزمن بر روی دستگاه گوارش و روش‌های جلوگیری از بروز
التهاب روده بر اثر اضطراب را مورد بحث قرار می‌دهیم.
استرس چگونه بر گوارش تاثیر می‌گذارد؟
هنگامی که بدن ما با یک اتفاق یا
رویداد تهدیدآمیز اجتناب‌ناپذیر مواجه میشود، سیستم عصبی سمپاتیک که بخشی از
سیستم کنترل مرکزی بدن است و علائم حیاتی بدن مثل ضربان قلب، تنفس و فشار خون را
تنظیم میکند، با ایجاد یک حالت تدافعی و ارسال سیگنال «جنگ یا گریز»، هورمون
کورتیزول و استرس را آگاه می‌سازد. وقتی این سیگنال ارسال شود، بدن هوشیار و آماده
مقابله با تهدید احتمالی است.
تاثیر استرس مزمن بر روی دستگاه
گوارش بعد از این فعل و انفعالات داخلی در بدن آشکار میشود. چگونه؟! استرس باعث سطح
آگاهی و هوشیاری فرد تغییر می‌دهد که در ادامه باعث تغییر و افزایش فشار خون،
افزایش سطح کلسترول، تندتر شدن ضربان قلب و تنش‌های عضلانی میشود.
هنگامی که استرس و اضطراب حالت
پرواز و غیر طبیعی را به مغز و بدن منتقل میکند، با علائمی مثل درد شکم، اسهال و
خستگی که تنها بخش کوچکی از بیماری IBD یا التهاب روده است بروز
می‌یابد. در واقع بیماری التهاب روده با دو نوع کولیت اولسراتیو و بیماری کرون (ulcerative colitis and Crohn’s) که در برخی خفیف است و در بعضی زندگی فرد
را تهدید کند.
اگر دقیق‌تر چرخه تاثیر استرس مزمن
بر روی دستگاه بر گوارش بیماری IBD (التهاب روده)
را بیان کنیم باید بگوییم که:
- باعث اسپاسم مری میشود.
- افزایش اسید معده که سوء هاضمه را به همراه دارد.
- ایجاد حالت تهوع
- موجب بروز اسهال یا یبوست میشود.
در موارد حادتر استرس باعث کاهش جریان خون و
اکسیژن در معده شده که میتواند منجر به گرفتگی و التهاب و عدم تعادل باکتری‌های
روده میشود. به عقیده دکتر کنت کخ شاید تاثیر استرس مستقیما باعث بروز بیماری
التهاب روده نشود، اما میتواند این بیماری و حتی سندروم روده تحریک‌پذیر را حادتر
یا تحریک کند.
در پادکست نوروسایکولوژی زیر در مورد "چطور 100 سال عمر کنیم؟! " صحبت کرده ایم
هنگام استرس در بدن چه اتفاقی می افتد؟
زمانی را تصور کنید که در ترافیک
نشسته‌اید و خیره به ماشین‌هایی متعددی که پشت هم منتظر ایستاده‌اند، نگاه می‌کنید.
قرار بود همه طبیعی باشد و ترافیکی هم در خیابان نباشد تا به جلسه کاری مهمی
برسید. همانگونه که شما به دقیقه‌ها نگاه می‌کنید و نگران دیر شدن هستید، بخش
هیپوتالاموس مغز که به برج کنترل‌گر بدن شناخته میشود، تصمیم می‌گیرد که هورمون‌های
استرس را به سایر اعضای بدن ارسال کند.
حالا این هورمون‌ها چه چیزی هستند؟!
همان گروهی که سیگنال «جنگ یا گریز» بدن را تحریک می‌کنند. در همین لحظه قلب‌های
شما تندتر می‌زند، نفس‌هایتان تند میشود و ماهیچه‌هایتان آماده انجام کاری می‌شوند.
این پاسخی است که بدن به طور طبیعی برای پاسخ به هر نوع تهدیدی اجرا میکند.
اما زمانی که هورمون استرس همه روزه
ترشح و این حالت مداوم تکرار میشود، میتواند سلامت جسمی فرد را به خطر بیندازد. در
حالیکه استرس یک واکنش طبیعی برای مقابله با تجربیات زندگی است، وقتی که پاسخ آن
متوقف نشود و همه روز بدن را درگیر اجرای پاسخ فوری به تهدید کند، میتواند روی
بقا و سلامت جسمی فرد تاثیر بگذارد. مثلا اینکه تاثیر استرس مزمن بر روی دستگاه
گوارش که با بیماری‌هایی مثل التهاب یا سندروم روده تحریک‌پذیر بروز میکند.
در پادکست نوروسایکولوژی زیر در مورد "فرمول عمر طولانی" صحبت کرده ایم
غذاهای کاهش دهنده اضطراب را انتخاب کنید
تا اینجا متوجه شدیم که تاثیر استرس
مزمن بر روی دستگاه گوارش چیست و اصلا در بدن چه اتفاقی می‌افتد. جسم و روح ما از
هم جدا نیستند و باید برای کنترل استرس، یک زندگی آرام را در پیش بگیریم. طبق
تحقیقاتی که در می 2017 در مجله journal
Neuroscience and Biobehavioral Reviews منتشر شد، بین اختلالات روانی، پرخوری و
چاقی ارتباط وجود دارد.
کورتیزول، هورمونی که توسط غدد فوق
کلیوی ترشح میشود، اشتها را افزایش می‌دهد؛ در مقاله غذا های حاوی سلینیوم غذای مغز را به شما معرفی کرده ایم. استرس نیز میتواند روی اینکه چه
غذاهایی را انتخاب کنیم، تاثیر دارد. در این بین غذاهای وجود دارد که می‌توانند
کاهش دهنده اضطراب باشند؛ غذاهای حاوی اسیدهای چرب امگا مثل ماهی سالمون و غذاهای
سرشار از منیزیم مثل بادام، چغندر و سبزیجات برگدار. این دو ماده معدنی به کنترل و
مدیریت سطح هورمون کورتیزول کمک می‌کنند.
چرا مغز دشمن لاغریست؟
ارتباط سیستم گوارش با مغز
مغز تاثیر مستقیمی روی روده و معده
دارد، برای مثال فکر غذا خوردن میتواند روی اشتهای ما تاثیر بگذارد و باعث شود تا
آب دهانمان جمع شود. حالا این ارتباط دقیقا دو طرفه است، یعنی یک روده دچار التهاب
و مشکل نیز میتواند سیگنال‌هایی را به مغز ارسال کند و از طرفی هم ذهنی که دچار
استرس است نیز میتواند سیگنال‌هایی را به روده بفرستد؛
بنابراین ناراحتی و درد نواحی معده
و روده و به طور کلی سیستم گوارش میتواند محصول اضطراب، استرس و افسردگی باشد. به
این دلیل است که ارتباط نزدیکی بین سیستم گوارش و مغز ما وجود دارد. آیا با تفاوت افسردگی و اضطراب آشنا هستید؟
همچنین بخشی از سیستم عصبی در بدن
ما وجود دارد با عنوان سیستم عصبی رودهای که کمتر شناخته شده است. این سیستم از
مجموعه‌ای نورون‌ها و انتقال‌دهنده‌های عصبی تشکیل شده‌اند که در امتداد کل دستگاه
گوارش یعنی از مری، معده، روده و مقعد ادامه می‌یابند.
روش هایی برای مدیریت استرس
راه و روش‌هایی وجود دارد که با
انجام آن‌ها و ساختن عادات جدید در زندگی می‌توان تاثیر استرس مزمن بر روی دستگاه گوارش را کاهش داد. به طور
کلی این روش‌ها کمک میکند تا استرس کاهش یابد:
ورزش و فعالیت بدنی منظم
فعالیت بدنی با افزایش ترشح میزان
اندورفین در مغز، استرس را کاهش می‌یابد. هورمون اندورفین خواب را بهبود می‌بخشد و
به کاهش استرس کمک میکند. ورزش یکی از بهترین روش‌ها برای مدیریت استرس و هضم
سالم است.
مصرف غذاهای ضد استرس و کاهش دهنده اضطراب
داشتن یک رژیم غذایی سالم که غنی از
غذاهای حاوی مواد معدنی اسیدهای چرب امگا 3، منیزیم و روی باشد نیز میتواند به
کاهش و مدیریت استرس کمک کند.
یوگا و مدیتیشن
یوگا یکی از بهترین روش‌ها برای
تمرین ذهن و کاهش استرس با استفاده از تنفس عمیق است. معمولا کسانی که 12 جلسه در
ماه یوگا و مدیتیشن دارند، میزان قابل توجهی از استرس، اضطراب و افسردگی را در خود
کاهش می‌دهند. همچنین یوگا به تنظیم ضربان قلب و فشار خون کمک میکند. پیشنهاد میشه از مقاله استراحت عمیق بدون خواب دیدن فرمایید.
مهارت‌های مدیریت زمان را در خود گسترش دهید
برای آنکه از تاثیر استرس مزمن بر
روی دستگاه گوارش خود در امان باشید، می‌توانید مهارت‌های مدیریت زمان زیر را در
خود بهبود ببخشید:
این عادات زندگی شما رو تغییر میده!!
کنترل و درمان استرس
مغز توانایی زیادی در انتقال و
هدایت التهاب به بخش‌های دوردست بدن را دارد. به همین دلیل بهتر است کنترل و درمان
استرس را در پیش بگیریم؛ زیرا در تحقیقات گسترده‌ای ثابت شده است که مدیریت استرس
حتی بهتر از درمان دارویی میتواند بیماری‌های التهاب روده را کاهش دهد. کنترل و
درمان استرس را با روش‌ها زیر می‌توانید امتحان کنید:
- نگرش مثبت را
در نظر بگیرید. یعنی این واقعیت را بپذیرید که گاهی در زندگی رخدادهایی پیش می‌آید
که خارج از کنترل ماست.
- به جای پرخاشگری و حالت تدافعی برخورد کردن یا منفعل شدن، نظرات و احساسات خود را ابراز کنید.
- یاد بگیرید که چگونه زمان خود را مدیریت کنید.
- برای خود گاهی محدودیت ایجاد کنید، کارهایی که باعث تشدید استرس شما میشود را انجام ندهید.
- به سرگرمی‌ها و علایق خود اهمیت دهید و زمان بگذارید.
- از حمایت اجتماعی استقبال کنید.
- از روانشناس و مشاوره تخصصی برای آگاهی از روش‌های کنترل و درمان استرس کمک بگیرید.
درمان خاطرات تلخ گذشته با تصویر سازی
چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کرد؟
زمانی که تاثیر استرس مزمن بر روی
دستگاه گوارش به گونه‌ای باشد که شما مداوم با دردهای معده و التهابی روده مواجه
هستید و حمله‌های استرس‌زا همه روزه در زندگی شما تکرار میشود، وقت آن است که به
پزشک مراجعه کنید؛ زیرا تکرار شدن این حالت تدافعی میتواند سلامت جسمی فرد را به
خطر اندازد.
مغز مستقیما روی سیستم گوارش ما
تاثیر می‌گذارد، هنگامیکه سیگنال استرس ارسال شود، فرد ممکن است حالت تهوع یا دل‌پیچه
داشته باشد. از طرفی هم احساس آرامش، دستگاه گوارش را نیز در حالت استراحت و هضم
سالم قرار می‌دهد.
تاثیر استرس بر مدفوع
تاثیر
استرس مزمن بر روی دستگاه گوارش میتواند حرکات روده را کند کند و باعث یبوست شود.
در سایت
Medicalnewstod بیان شده ارتباطات مختلفی بین مغز و روده وجود دارد و شناسایی
شده که ممکن است منجر به یبوست شود. طیف گستره‌ای از روش‌های درمانی وجود دارد که
میتواند به تسکین مشکل یبوست ناشی از استرس کمک کند.
اثرات هورمون استرس بر بدن میتواند فرد را دچار یبوست کند. علاوه بر این زمانی که فرد استرس دارد ممکن است سراغ رژیم غذایی ناسالم و مضر برود، فعالیت بدنی نداشته باشد، کمتر بخوابد یا اینکه دهیدراته بماند که منجربه یبوست شود.
اثرات هورمون استرس بر بدن میتواند فرد را دچار یبوست کند. علاوه بر این زمانی که فرد استرس دارد ممکن است سراغ رژیم غذایی ناسالم و مضر برود، فعالیت بدنی نداشته باشد، کمتر بخوابد یا اینکه دهیدراته بماند که منجربه یبوست شود.
بخشش، باعث تغییر مغز می شود
استرس و التهاب روده
اگر
مبتلا به التهاب روده هستید احتمالا دکتر به شما گفته‌اند که باید آرامش داشته
باشید و استرس خود را مدیریت کنید. شاید هم دکتر به شما بگوید استرس و التهاب روده
باهم در ارتباط هستند. سیگنال‌های
اضطرابی ارسالی از مغز روی سلول‌های عصبی تاثیر می‌گذارند و منجربه آزاد شدن مواد
شیمیایی التهابی در روده می‌شوند.
سوالات متداول
آیا می‌توان استرس را کنترل کرد؟
بله استرس را همانند هر بیماری روحی و روانی دیگر با ورزش و مصرف غذای سالم قابلیت کنترل دارد.
بله استرس را همانند هر بیماری روحی و روانی دیگر با ورزش و مصرف غذای سالم قابلیت کنترل دارد.
بهترین غذاهای کاهش دهنده استرس چیست؟
غذاهای حاوی منیزیم و اسیدهای چرب امگا ۳ روی کاهش استرس تاثیر دارند.
آیا تاثیر استرس مزمن روی دستگاه گوارش ثابت شده است؟
بله، با توجه اینکه ارتباط مستقیمی بین مغز و سیستم عصبی رودهای وجود دارد، استرس مزمن و اضطراب میتواند دستگاه گوارش را با اختلال مواجه کند.
تاثیر استرس مزمن بر روی دستگاه گوارش چیست؟
زمانی که فرد مضطرب میشود تغییر در میزان فشار خون، افزایش ضربان قلب را تجربه میکند که همه اینها میتواند روی عملکرد معده و روده تاثیر بگذارند.
سخن پایانی
تاثیر استرس مزمن بر روی دستگاه گوارش با توجه به تحقیقات عمده‌ای که در این زمینه صورت گرفته، تا حد زیادی ثابت شده است. روش‌های مدیریت استرس و کنترل آن مثل ورزش، رژیم غذایی مناسب و مدیتیشن میتواند کمک کند تا کمتر به بیماری‌های دستگاه گوارش مثل التهاب روده، تهوع و دردهای معده دچار شویم.ترجمه و گردآوری رادیوبینا
منابع:
https://www.nature.com
https://www.everydayhealth.comhttps://www.healthline.com
https://www.health.harvard.edu
https://my.clevelandclinic.org
https://www.webmd.com/balance
https://www.henryford.com
https://www.healthline.com
خانه
دوره
پادکست
کتاب
انجمن
نظرات
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند